Nee, dit slaat niet op het boek Ik kom terug van Adriaan van Dis.

Dit boek las ik voor de literaire online boekenclub Een Perfecte Dag voor Literatuur. Ik kreeg het pas vrij laat toegestuurd door de uitgever. En dat is helemaal niet erg, kan gebeuren. Maar ondanks het feit dat ik het boek al wel heb gelezen, is het me niet gelukt om er goed over na te denken en er iets zinnigs over op papier te zetten. Waarom? Druk met ander werk, sinterklaas en allerlei andere beslommeringen. Druk in mijn hoofd. Ik denk dat ik het nog een keer wil lezen, met nog wat ander werk van Van Dis om er meer van  te vinden, behalve dan dat ik het een mooi boek vond. Goed geschreven, op een indirecte manier herkenbaar, bij vlagen zeer ontroerend.

Om toch wat te bloggen op 30 november heb ik gekeken wat anderen al over dit boek schreven, dat al een jaar geleden verscheen. Met simpel knip- en plakwerk heb ik met stukjes uit hun teksten een collage gemaakt die en wat over inhoud vertelt en in grote lijnen mijn eerste mening en gevoel over dit boek vertegenwoordigt. Natuurlijk netjes met bronvermelding. Binnen niet al te lange tijd hoop ik dan wat persoonlijker terug te komen op Ik kom terug.

Mandy Kraakman – Een leven mooi verwoord. Literair Nederland

Ik kom terug is een autobiografisch getinte roman. De grote lijnen komen overeen met de gebeurtenissen in het leven van Adriaans moeder en zijn familie, maar hoeveel precies waar is van wat Marie vertelt, weet je niet. Adriaan zelf weet ook niet hoeveel hij moet geloven van de verhalen van zijn moeder.

Vera Thiessen – Boekrecensie. Spelling & zo

Nog meer verhalen over oorlogen, Indië, liefdes en hoe je mensen kan verliezen, worden verteld. Ze belt hem zelfs op om haar verhaal kwijt te kunnen. Haar lijden en haar leven, op haar eigen manier. Als ze nog verder achteruit gaat besluit van Dis om bij zijn moeder te blijven in het rusthuis. Haar verhalen, zo wrang en pijnlijk, waren op sommige momenten toch ook ontroerend. Een moeder die hij zo niet kende. Haar geheimen die altijd [in] een kist zaten, en waarvan ze de sleutel om haar hals droeg, komen uit. Als ze sterft, en de kist wordt geopend, blijkt de kist leeg. De verhalen zijn op.

Janneke – zonder titel. Mijn boekenhoek

Ondanks het negatieve beeld dat uit de vorige romans van zijn moeder oprees, is Ik kom terug zeker geen afrekening, maar eerder een laatste poging om zijn moeder met de fouten en gebreken die hij haar toedicht, te leren kennen en begrijpen. Het is ook geen loodzwaar boek over een levensmoede vrouw, daarvoor is van Dis zijn pen te fraai, te geestig, maar ook te venijnig. Het levert een mooi gestileerde roman op waarin de van oorsprong Zeeuwse boerendochter haar bij tijd en wijle getergde zoon mondjesmaat een blik gunt in haar veelbewogen leven. Een leven dat in de Oost rake klappen opliep, maar waar vandaan ze ook haar mystieke denkbeelden over karma en reïncarnatie meenam naar het nuchtere Holland. Met Ik kom terug heeft Adriaan van Dis haar op papier al een volgend leven gegeven.

Coen Peppelenbos – Soms was het een oprecht slecht mens.  Tzum literair weblog

Ik kom terug is een van de ‘moederboeken’ die de afgelopen tijd is verschenen. In het oeuvre van Van Dis is het – meer dan Nathan Sid, Indische duinen en Familieziek, de meer gefictionaliseerde autobiografische boeken – het eerste boek dat louter om de moeder draait en bovendien wordt het boek meer dan ooit als (auto)biografie gepresenteerd. ‘Eerlijk zijn,’ staat er in hoofdstuk 5 tot zes maal toe. ‘Eerlijk zijn. Nu.’

Liliane Waanders – Ik kom terug, of: de moeder in het werk van Adriaan van Dis. Hanta

Die roman is er nu: Ik kom terug. Een roman waarin een moeder de hoofdrol speelt. Een moeder die lijkt op de moeders die Adriaan van Dis tot nu toe ten tonele voerde. Niet noodzakelijk zijn moeder, maar iemand die zijn moeder voor moet stellen. Zoals de vader die veelvuldig in het werk van Adriaan van Dis voorkomt ook de projectie van een vader is. Hoewel zijn vader tot nu toe een veel prominentere rol speelt is zijn moeder zeker niet afwezig. Al een heel oeuvre lang is zij haar eigen excentrieke zelf. Een vrouw die vanuit de coulissen op haar manier dominant is.

Jan Jaap Karsten – zonder titel. Boeken bloggenderwijs

Van Dis probeert een mengsel van tragiek en komedie en dat zal niet iedereen waarderen. Sommige teksten zijn ongetwijfeld grappig bedoeld, maar komen cynisch en soms grof over. Toch ontroert het verhaal bij tijd en wijle wel, bijvoorbeeld als hij een tas koekjes staat plat te stampen. Het is de wanhoop van een man van zestig die in het reine probeert te komen met zijn halsstarrige moeder en via haar met zijn verleden. En schrijven kan Van Dis. Vooral verderop in het boek staan prachtige vondsten: ‘Je karakter slijt niet als je ouder wordt, het kookt in. We worden allemaal een bouillonblokje van onze eigen soep.’

Teunis Bunt – zonder titel. Bunt blogt

Ik neem aan dat het een boek is dat nu eenmaal geschreven moest worden en daarom is het goed dat het er is. Net als bij ’t Hart, hoop ik dat Van Dis toch nog een keer met een echte roman komt, waarbij het leven de literatuur niet in de weg zit.

Deze collage maakte ik naar aanleiding van het boek Ik kom terug van Adriaan van Dis, waarvan uitgeverij Atlas Contact zo vriendelijk was om een exemplaar toe te sturen.
Deze collage maakte ik als deelnemer van Een Perfecte Dag voor Literatuur. Lees hier de ongetwijfeld veel originelere bijdragen van andere bloggers van EPVDL.