“Stel je eens voor dat ze écht terugkeerde, gewoon voor één avond. En stel je eens voor dat zij niet de enige was. Wat dan?”
Met deze vraag ontstond het idee voor dit boek, De teruggekeerden. Debuut van de Amerikaan Jason Mott.

In dit verhaal keren de doden terug en niet voor één avond en inderdaad niet een, tien of honderd, maar duizenden en duizenden, overal ter wereld. Ze keren terug zoals ze waren op het moment van hun dood, jong of oud, ziek of gezond, maar niet op de plaats waar ze stierven en ze hebben nauwelijks of geen herinnering aan het moment van hun dood en het weer verschijnen. Ze lijken hun terugkeer normaal te vinden en lijken ogenschijnlijk onbewogen onder de totale ontreddering die hun terugkeer teweegbrengt bij hun nabestaanden en bij eigenlijk iedereen. Al snel zijn hun aantallen zo groot en de vragen over wat ze zijn en waar ze zijn geweest zo veel dat er maatregelen getroffen worden om de schijnbaar onophoudelijke stroom van nieuwe teruggekeerden in goede banen te leiden. Niet iedereen is even blij met hun komst. En niet iedereen is blij met de situatie die ontstaat.
De vragen die in het boek opkomen, komen ook bij de lezer op naast nog veel meer vragen. Dit onderwerp doet niet alleen nadenken over de grotere levensvragen die we allemaal op zijn tijd en op een bepaalde manier wel eens hebben over leven en dood, over spijt en wensen, over angst en liefde, over geloof en hoop. Het roept ook vragen op die in het boek niet of nauwelijks worden uitgewerkt. Niet dat dit perse had gemoeten, want dan was dit boek oneindig lang geworden. De auteur heeft terecht geprobeerd het onderwerp, de tijd en de plaats van handeling te beperken en is hier redelijk in geslaagd. Toch kan het verhaal daarom onbevredigend lijken en niet helemaal af. Het einde ligt voor de hand of juist niet. Verdeeldheid loopt als een rode draad door dit boek en de thematiek.

Vertaling en omslag dragen bij aan de kracht van dit boek en het is niet verwonderlijk dat de filmrechten al verkocht zijn. Het verhaal is meer beeldend dan dat het psychologische diepgang heeft. Als het Motts bedoeling was een literair verhaal te schrijven is hij niet geslaagd, als het zijn bedoeling was een beladen idee op een originele en beeldende manier te beschrijven dan kan hij tevreden zijn.
Uitgeverij Mira/Harlequin pakt flink uit om voorafgaand aan de wereldwijde publicatie eind augustus al een hype te creëren. In Nederland zijn vele pre-readers al in de weer met lezen en recenseren en ook over het Amerikaanse boek zijn al vele recensies verschenen. Het zou me echter verbazen als het boek een plaats krijgt in bijvoorbeeld de CPNB besteller 60 lijst in het laatste kwartaal van dit jaar. Misschien als De Wereld Draait Door er aandacht aan besteedt, maar ook dat lijkt me sterk!

De Teruggekeerden (vertaling van The Returned door Karin Jonkers) van Jason Mott. 383 pp. Verschijnt wereldwijd op 27 augustus 2013.