Vlak voordat ik met het lezen van dit boek begon, redigeerde ik de vertaling van een groot dik (coffeetable) boek boordevol tekst en beeldmateriaal over de Tweede Wereldoorlog. Het complete verhaal van de aanloop tot de nasleep. Tijdens het werk kwam ik er tot mijn tevredenheid achter dat ik er al best veel vanaf wist. Dat wil zeggen van de Europese oorlog. Van de oorlog aan de andere kant van de wereld, startend met de Japanse aanval op Pearl Harbor en met het gruwelijke einde van de twee atoombommen op Japan, wist ik veel minder. Ik las er interessante dingen over de zeeslagen, de strijd om alle eilanden aldaar, de rol van Japan, de onaantastbaarheid van de Japanse keizer, over de brandbommen op Tokio, de honger van de bevolking na afloop van de oorlog en de wederopbouw van Japan. Tot dat moment wist ik niet veel meer dan de gruwelijke wreedheden die de Japanners hadden begaan, en dan met name uit de eerste hand, namelijk de verhalen van mijn opa die als krijgsgevangene heeft gewerkt aan de Birma spoorlijn, terwijl mijn oma met haar twee oudste kinderen (waaronder mijn moeder) in een Jappenkamp op Sumatra zat. De Japanners hebben vreselijke daden begaan, daar in voormalig, koloniaal Nederlands-Indie maar ook in China. Mijn opa is er uiteindelijk goed uitgekomen en heeft de verschrikkingen die hij meemaakte een plaats kunnen geven. Maar alles wat met Japan te maken had, was fout. Ik weet nog dat mijn moeder in de jaren tachtig een Japanse auto kocht en het moeilijk vond om dit aan hem te vertellen…
Met al deze oude en nieuw opgedane kennis begon ik aan de De offers. Ik kon me daardoor een goed beeld vormen van de situatie waarin Tokio op dat moment verkeerde: hele wijken weggebrand, de rijkdom in het centrum waar de Amerikaanse bezetter de dienst uitmaakte. De compleet terneergeslagen Japanse bevolking, letterlijk en figuurlijk, die misschien nog wel meer uit het veld geslagen was door het besef dat hun goddelijke keizer ook maar een mens was die de Japanse overgave bekendmaakte, dan door het verlies van de oorlog zelf en het verlies van hun huizen en geliefden.
Tegen deze achtergrond beschrijft Kees van Beijnum de verhalen van drie personen: De Nederlandse rechter Rem Brink die in Tokio deel uitmaakt van het internationale tribunaal dat de Japanse kopstukken die verantwoordelijk worden gehouden voor de rol van Japan in de oorlog, moet berechten. De Japanse zangeres Michiko, die haar ouders heeft verloren tijdens de brandbommenaanval op Tokio en die nu als protegee van een rijke Duitse dame een veelbelovende carrière als zangeres tegemoet kan zien. En de verminkte Japanse soldaat Hideki, die terugkomt uit de oorlog tegen China als een gebroken jongeman en in zijn dorp in de bergen ervaart dat de oorlog eigenlijk nog niet voorbij is. Het verhaal van deze drie mensen, wier paden zich meerdere malen kruisen in dit boek en de vraag over goed en kwaad, verantwoordelijkheid en toeval, onschuld en schuld, is door Van Beijnum prachtig verteld. Je leert de personages goed kennen en leest ademloos mee met hun fysieke en geestelijke reizen en zoektochten naar wat goed is. Goed voor de wereld, goed voor hun families, goed voor hen zelf. Daarnaast krijg je als lezer een mooi beeld van de situatie op dat moment in Japan en de belangen die daarachter schuilgaan.

De offers. Kees van Beijnum. De Bezige Bij. 512 pp.
Gelezen voor de online boekenclub Een perfecte dag voor literatuur. Lees hier wat andere bloggers van dit boek vinden.