Hoe lees ik? Dat is de vraag die lezer en uitgever en columniste en recensente en lector Lidewijde Paris zichzelf stelt. Niet zozeer omdat zij dat zelf niet weet, maar omdat het een vraag is die ze regelmatig van andere lezers krijgt. Omdat ze dacht dat zij met haar decennialange leeservaring daar wel iets zinnigs over kan zeggen, besloot ze aan de hand van haar eigen leeservaringen, leesmethodes en leesprocessen dit overzichtelijke boek te schrijven om andere lezers een handvat te reiken waarmee zij meer uit een boek kunnen halen, mochten zij dat willen.

Geen lesboek vol theorie, ook al wordt er wel een aantal begrippen genoemd en besproken. Aan de hand van een groot aantal uitgebreide fragmenten en citaten vertelt ze welke signalen een boek/verhaal kan bevatten en hoe je die als lezer kunt herkennen en volgen. Schrijvenderwijs behandelt ze en passant de literaire technieken en trucs die een schrijver kan toepassen bij het schrijven van een verhaal/boek.

Met mijn achtergrond (studie literatuurwetenschap, redacteur, recensent en ervaren lezer) was er op het gebied van de begrippen en technieken niet heel veel nieuws onder de zon te lezen, maar het was desondanks toch weer even een opfrissertje en een eye opener om sommige dingen op haar manier uitgelegd te krijgen. Dicht bij de lezer, dicht bij de boeken, zonder de afstand die een theorieboek al snel heeft.

Mijn dochter moet over twee weken een leesverslag inleveren door vragen over een boek te beantwoorden. Ze mopperde, dat ze dat maar onzin vindt. Ze houdt enorm van lezen en doet niets liever, maar ze vindt een boek mooi of niet mooi en kan goed uitleggen waarom, gebaseerd op wat ze van de personages vindt, wat ze van de uitwerking vindt, van het verhaal en van het einde. Vragen naar bijvoorbeeld het benoemen van de emotionele spanningsbogen vindt ze nog veel te technisch en maar raar. Ik probeerde haar uit te leggen dat ze zo’n emotionele spanningsboog zeker wel ervaart tijdens het lezen, maar dat het soms lastig is om hem onder woorden te brengen, en dat het ook wel eens interessant kan zijn om nog meer uit een boek te halen tijdens en na het lezen.

 Ik hoop dat ik dàt heb laten zien: dat teksten die ogenschijnlijk ‘gewoon’ lijken, meer geconstrueerd blijken te zijn dan gedacht…Het mag wat training vergen om een natuurlijke artistieke argwaan te ontwikkelen, maar als die er is, wordt een tekst steeds rijker.

Dat is wat Lidewijde Paris met dit boek bij mij heeft gedaan: mijn natuurlijke artistieke argwaan weer even flink wakker gemaakt, door elkaar geschud en opnieuw aangezet tot hard werken. Onder woorden brengen wat je ervaart tijdens het lezen en waardoor dat komt. Hoe lees je? Wat denk je? Wat vind je? Wat vind je zelf (wat is je mening?) maar vooral ook wat vind je in de tekst? Wat heeft de schrijver er in gestopt en wat haal jij er uit?

En dan die prachtige teksten die ze heeft gebruikt. Sommige bekend, sommige onbekend, sommige nog ongelezen door mij. Maar daar gaat verandering in komen. Mijn leeslijst is nog langer geworden! En ik ga haar boek aan mijn tienerdochter geven en later aan mijn tienerzoons, ik denk dat ze er wat aan zullen hebben.

Hoe lees ik? Lidewijde Paris. Uitgeverij Nieuw Amsterdam. 288 pp.

Dit boek las ik samen met een aantal ander bloggers van de pop-up leesclub voor bloggers met een literaire smaak Een perfecte Dag voor Literatuur. Lees hier wat zij van dit boek vinden. Een exemplaar van Hoe lees ik? Werd me beschikbaar gesteld door d e uitgever.