Tag: Vertaling

  • Dit verhaal kabbelt, zwelt aan, zwakt af, is rustig, komt weer in een stroomversnelling, raast voort en raast uit…

    NoraHet conservatieve, katholieke  Ierland van begin jaren zestig van de twintigste eeuw. De na-oorlogse manier van leven, opkomende moderne geneugten als telefoon, televisie, een eigen auto worden langzamerhand ook hier gemeengoed. Een klein stadje in het zuidoosten, vlakbij  de kust. Met grote sociale controle, waar aanzien en een goede naam bepalend kunnen zijn. In dit tijdperk, in deze omgeving leeft Nora Webster. Een vrouw van in de veertig, sinds kort weduwe en moeder van vier opgroeiende kinderen. Een intelligente vrouw, een vrouw die iedereen kent, de vrouw van een gerespecteerde leraar, een koppige vrouw, met een eigen mening. Haar schoolgaande en studerende kinderen zijn allemaal op hun eigen manier bezig met het verdriet om het verlies van hun vader en de zorgen om hun moeder en de nieuwe manier van samenleven, zonder hun vader. Daarnaast ontwikkelen ze zich binnen de maatschappij en gaan ze hun eigen mening vormen over de politiek, hun sociale leven, hun opvoeding en hun moeder. Al deze gegevens en eigenschappen bepalen Nora’s positie en manier van leven. Maar bovenal bepalen ze haar gevoelsleven.
    In het verhaal gebeurt weinig opzienbarends. Tenminste in de buitenwereld. De ‘Troubles’ zijn nog in hun ontwikkelingsfase, Ierland is slaapt nog en is net bezig om langzaam wakker te worden. Maar binnen het gezin Webster en in het leven van Nora Webster gebeurt een heleboel. Nora probeert al haar kinderen in hun waarde te laten en mist haar man bij het nemen van beslissingen of bij het bespreken van zaken die zich voordoen. Ze doet het vanaf nu helemaal alleen en ze laat anderen eigenlijk niet toe bij deze belangrijke beslissingen. Ze trekt zich hun mening wel aan, maar zij is de baas.
    Soms komt dit heel afstandelijk en kil over, maar eigenlijk is dit zoals het gaat. Er gaat zoveel om in je hoofd, in je leven. Je kunt niet overal even lag bij stil blijven staan. De gebeurtenissen de tijd bepalen wat prioriteit krijgt en wat niet. Dit verhaal kabbelt, zwelt aan, zwakt af, is rustig, komt weer in een stroomversnelling, raast voort en raast uit.
    Ook dacht ik wel eens, kom moeder, toon eens wat meer liefde. Maar uiteindelijk denk ik dat ze dat ook wel doet, maar omdat het zo vanuit haar zelf is beschreven, komt dat stuk niet zo aan bod. Dat stuk s vanzelfsprekend voor haar, denk ik, en daarom wordt er in het verhaal geen aandacht aan besteed. Pas als ze twijfelt of ze dat wel goed genoeg doet of wanneer ze zelf behoefte heeft aan liefde en aandacht dan komt het ter sprake.

    Op het omslag en in meningen van anderen wordt dit boek vergeleken met Stoner. Aanvankelijk zag ik dit niet zo, maar na eng nadenken, begrijp ik het wel. “Een klein verhaal op een grootse manier verteld,” zoals ik iemand hoorde zeggen.
    Zo is Nora in meerdere opzichten een zinvol, mooi boek waarin prachtig een tijdgeest een en innerlijk gevoelsleven van ‘zomaar iemand’ in die tijd en omstandigheden wordt beschreven.

    Dit boek lazen we met de literaire online boekenclub Een perfecte Dag voor Literatuur. Op 30 december publiceerde een ieder over dit boek een blog. Deze blogs kun je hier lezen. Een exemplaar van het boek werd me ter beschikking gesteld  door Uitgeverij De Geus.

    Nora. Colm Tóibín. 2015.Vertaald uit het Engels (2014) door Anneke Bok. De Geus. 378 pp.

  • Boeken over boeken: Toen boeken nog boeken waren

    Bloggen over boeken over boeken, maar dan wel in de breedste zin van het woord.

    9789025443979-toen-boeken-nog-boeken-waren-l-LQ-fToen boeken nog boeken waren – Jonathan Galassi (Uitgeverij Atlas Contact, 2015)
    Oorspronkelijke titel: Muse (Alfred A. Knopf, 2015). Uit het Engels vertaald door Lidwien Biekmann

    Het eerste boek in deze blogserie, dat overigens niet de aanleiding was voor het verzinnen van deze serie. Dat was een heel ander boek dat ik al een tijd geleden las en dat later aan bod zal komen. Als boekenblogger – niet frequent genoeg, maar wie weet komt daar verandering in – krijg je wel eens een boek toegestuurd door een uitgever. Zomaar, ongevraagd en vaak ook niet met de vraag van de uitgever of je alstjeblieft dat boek wilt lezen en er wat over wilt schrijven. Dat willen ze natuurlijk wel.
    Zo viel dit boek in augustus bij mij op de mat. De titel sprak me niet direct aan. Een van de eerste dingen die ik doe bij een nieuw boek is het colofon bekijken. Beroepsdeformatie? Ik weet het niet, maar het is interessant te weten wie de vormgeving heeft gedaan, hoeveelste druk ik in Muse galassihanden heb en wat de oorspronkelijke titel was in het geval van een vertaling. Die oorspronkelijke titel is in dit geval Muse en die wijkt nogal af van de Nederlandse vertaling. Kan een goede beslissing zijn, maar ook een verkeerde. In dit geval zet de Nederlandse titel op het verkeerde been, maar begrijp ik het wel. Denk ik.
    Het geeft het boek een weemoedige klank, een terugverlangen naar die tijd van toen alles nog beter was, (…) de goeie ouwe tijd, toen mannen nog mannen waren en vrouwen nog vrouwen –toe maar – en boeken nog boeken (…): Toen boeken nog boeken waren. Welke tijd was dat dan? Boeken zijn toch nog steeds boeken? Jawel, maar er is concurrentie. Op het gebied van het papieren boek en dientengevolge ook op uitgeversgebied. Daar gaat het in dit boek een beetje over. Kleine, zelfstandige uitgeverijen die hun nek uit durven te steken en die de echte literaire schrijvers uitgeven, die worden overgenomen door grote commerciële uitgeversconglomeraten die voornamelijk bestsellers uitgeven en de grote online spelers, boekverkopers als Amazon (in dit boek Medusa genaamd) en de zoekmachines en contentverspreiders als Google (in dit boek Gigabyte). Maar eigenlijk gaat het in dit boek over twee markante uitgevers die strijden om de liefde, aandacht en het werk van een fenomenale dichteres. Een redacteur die met beiden in contact staat, Paul Dukach (gevormd naar de auteur), heeft al van jongs af aan een fascinatie voor deze dichteres en ontmoet haar uiteindelijk, met de onthulling van een goed bewaard geheim tot gevolg. Een verhaal over boeken en over het (Amerikaanse, New Yorkse) literaire wereldje.
    De dichteres, Ida Perkins, is verzonnen inclusief bibliografie en een aantal gedichten die in het boek voorkomen. En ik denk dat vele van de andere personages, uitgevers, schrijvers, dichters, en agenten veel gelijkenissen vertonen met bestaande figuren. Sommigen houden trouwens wel hun eigen naam – best verwarrend. Voor een doorsnee Nederlandse lezer niet zo herkenbaar maar desalniettemin wel herkenbaar als karakters. De sfeer in het algemeen, de meningen over boeken en auteurs, het kinnesinne en de zucht naar erkenning, de hoop op een gouden titel en het ons kent ons kringetje, roepen wel herkenning en herinneringen op. Ook de beschrijving van de Frankfurter Buchmesse, waar ik zelf wel eens heb rondgelopen, is briljant en waarheidsgetrouw.
    Alhoewel het boek goed vertaald is, vond ik het toch enigszins ongemakkelijk om juist dit boek in het Nederlands te lezen. Voor mij had het nog meer sfeer gehad als ik dit in het Engels had gelezen. Maar je groeit er wel in mee en storend is het niet.

    In telegramstijl:
    Een vermakelijk boek – redelijk interessant onderwerp – soms heb je het gevoel teveel een buitenstaander te zijn als lezer – niet een specifiek mannen- of vrouwenboek – vertaling oké – titel en omslag niet sterk.

    Ook over dit boek:
    Bookalikes: A good idea never comes alone…
    Marja Pruis in de Groene Amsterdammer…
    Erica Wagner in de NYTimes…

    PS:
    Door de verzonnen dichteres en de fascinatie die de hoofdpersoon voor haar heeft, moest ik denken aan een ander boek: Possession van A.S. Byatt. Wie weet een volgende keer. En een volgende keer natuurlijk ook het boek dat de inspiratie tot deze serie leverde: De dief van Göran Tunström.