Categorie: Bloggen over boeken over boeken

  • Gelezen…

    19 oktober gelezen

    Voor mijn recensiewerk bij NBD Biblion las ik twee spannende Engelstalige thrillers

    Thirteen – Steve Cavanagh
    Een rechtbank-, politie-, crime- en psychologische thriller in een. Too much? Zou je denken, maar verhaal zit goed in elkaar en er zijn geen losse eindjes. Tot op het laatst blijft het spannend. Tweede deel in serie die om voormalig oplichter, tegenwoordig strafrechtadvocaat Eddie Flynn draait. Dit keer moet hij op creatieve wijze de jury overtuigen van de onschuld van een van moord verdachte acteur. Niet gemakkelijk als de echte moordenaar tot in de rechtszaal doordringt. (Orion Publishing Co, 2018).

    Something in the water – Catherine Steadman
    Op een paradijselijk eiland vindt het pasgetrouwde stel Erin en Mark iets dat hun wereld op zijn kop zet. Ze besluiten het risico te nemen en de vondst voor zichzelf te houden. Samen bedenken ze een plan waarvan ze de gevolgen onmogelijk kunnen overzien. Beiden hebben ze zo hun eigen motieven om telkens een nieuwe draai aan de gebeurtenissen te geven, die elkaar in hoog tempo opvolgen. Lukt het ze om hun idealen te behouden, hun financiële problemen op te lossen en elkaar niet te verliezen onder de enorme druk die hun besluit tot gevolg heeft? De prijs om het vol te houden is veelbelovend, de prijs die ze uiteindelijk betalen is hoog. Deze thriller zit ontzettend goed in elkaar en geeft tot het einde kleine en grote wendingen die je als lezer niet ziet aankomen, maar die wel helemaal kloppen. Deze psychologische thriller is een veelbelovend debuut in vlot Engels en een eigen stijl van Engelse schrijfster en actrice die onder andere speelde in Downton Abbey. (Simon & Schuster Ltd, 2018).

    Ook nog wat Nederlandse boeken…

    De eilandenruzie – Jozua Douglas
    Het was kinderboekenweek en dus was er ook weer een nieuw kinderboekenweekgeschenk. Deze keer las ik het mee, samen met mijn kind. Wat een leuk verhaal. Het is een los te lezen deel in de serie Costa Banana over de kinderen van de president Pablo Fernando: Rosa en Fico. Een verhaal vol humor, weetjes en spanning, over dingen en personen die niet zijn wat ze lijken en over rare volwassenen en slimme kinderen. (Uitgeverij De Fontein, 2018).

    Winter in Gloster Huis – Vonne van der Meer
    Ook voor mijn boekenclub werd er weer boek gelezen. Dit maal de zogenoemde pamfletroman van Vonne van der Meer over de maakbare dood. Een pamfletroman, een roman met een boodschap. Ja, die vind ik wel in dit boek. Door de toenemende vergrijzing, de betere gezondheidszorg, worden mensen ouder. Maar wat nou als deze mensen eenzaam zijn, anderen niet tot last willen zijn of vinden dat ze klaar zijn met hun leven? Wat nou als deze mensen graag zelf beslissen of en wanneer ze sterven op een voor hen aanvaardbare en gecontroleerde manier? Daar gaat dit boek over. Twee broers die zoveel geld erven dat financiën geen issue meer zijn, bouwen allebei een hotel: in het ene kunnen mensen inchecken om begeleid te worden bij hun zelf gekozen moment van overlijden, in het andere kunnen ze terecht als ze uiteindelijk toch twijfels krijgen hierover. In dat tweede hotel dat Gloster Huis heet, krijgen ze de kans te ervaren dat ze iemand zijn om wie gegeven wordt, iemand die er toe doet. Het leverde mooie discussies en gesprekken op aan tafel met mijn leesclubgenoten over ouder wordende ouders, de zorg in Nederland, uitzichtloos lijden en nog meer. (Atlas Contact, 2015).

    En dan die twee boeken van Celeste Ng… Dit zijn verhalen die je nog lang met je meedraagt…

    Everything I never told you – Celeste Ng
    Het debuut van de Chinees-Amerikaanse Celeste Ng laat je niet makkelijk los. In dit sober vertelde verhaal over een Chinees-Amerikaanse familie in zestiger en zeventiger jaren van de vorige eeuw gaat het over alles wat de vader, moeder en hun twee dochters en een zoon aan elkaar zouden willen vertellen maar dat niet doen. Het is het verhaal van onuitgesproken wensen, diep weggestopte trauma’s en gevoelens en al dan niet bewuste conditionering van je kinderen op basis van je eigen ervaringen. Hartverscheurend, maar zo prachtig beschreven. Het is uiteindelijk oudste dochter Lydia die het patroon doorbreekt, maar de manier waarop brengt het gezin nog dichter aan de rand van de afgrond. (Black Friars, 2014). Ook in het Nederlands vertaald als Wat ik nooit eerder heb gezegd (A.W. Bruna Uitgevers).

    Little fires everywhere – Celeste Ng
    Voordat ik haar andere boek las, las ik dit boek. Dezelfde thematiek is ook in dit boek aanwezig. Verwachtingen van je zelf over je zelf en je gezinsleden en de mensen in de omgeving. Hier gaat het over een gezin dat overhoop gegooid wordt door de komst van een moeder met haar dochter. Nieuwe relaties en vriendschappen worden aangegaan, perspectieven veranderen en zekerheden worden onzeker. Als moeder Elena Richardson haar picture perfect leventje te zeer ziet veranderen door toedoen – in haar ogen – van moeder Mia Warren, ontdekt ze een geheim over deze laatste. Mia blijkt echter niet de enige met een geheim te zijn. Een roman over ‘het gewicht van geheimen, de oorsprong van kunst en identiteit, de woeste aantrekkingskracht van het moederschap en het gevaar dat schuilt in het geloof dat je rampspoed kunt vermijden door volgens de regels te leven…’ (vrij vertaald van de Engelstalige tekst op de website van de auteur). (Penguin Books, 2017). Ook in het Nederlands vertaald als Kleine brandjes overal (Signatuur).

  • Waarom lees ik?

    hoe-lees-ikHoe lees ik? Dat is de vraag die lezer en uitgever en columniste en recensente en lector Lidewijde Paris zichzelf stelt. Niet zozeer omdat zij dat zelf niet weet, maar omdat het een vraag is die ze regelmatig van andere lezers krijgt. Omdat ze dacht dat zij met haar decennialange leeservaring daar wel iets zinnigs over kan zeggen, besloot ze aan de hand van haar eigen leeservaringen, leesmethodes en leesprocessen dit overzichtelijke boek te schrijven om andere lezers een handvat te reiken waarmee zij meer uit een boek kunnen halen, mochten zij dat willen.

    Geen lesboek vol theorie, ook al wordt er wel een aantal begrippen genoemd en besproken. Aan de hand van een groot aantal uitgebreide fragmenten en citaten vertelt ze welke signalen een boek/verhaal kan bevatten en hoe je die als lezer kunt herkennen en volgen. Schrijvenderwijs behandelt ze en passant de literaire technieken en trucs die een schrijver kan toepassen bij het schrijven van een verhaal/boek.

    Met mijn achtergrond (studie literatuurwetenschap, redacteur, recensent en ervaren lezer) was er op het gebied van de begrippen en technieken niet heel veel nieuws onder de zon te lezen, maar het was desondanks toch weer even een opfrissertje en een eye opener om sommige dingen op haar manier uitgelegd te krijgen. Dicht bij de lezer, dicht bij de boeken, zonder de afstand die een theorieboek al snel heeft.

    Mijn dochter moet over twee weken een leesverslag inleveren door vragen over een boek te beantwoorden. Ze mopperde, dat ze dat maar onzin vindt. Ze houdt enorm van lezen en doet niets liever, maar ze vindt een boek mooi of niet mooi en kan goed uitleggen waarom, gebaseerd op wat ze van de personages vindt, wat ze van de uitwerking vindt, van het verhaal en van het einde. Vragen naar bijvoorbeeld het benoemen van de emotionele spanningsbogen vindt ze nog veel te technisch en maar raar. Ik probeerde haar uit te leggen dat ze zo’n emotionele spanningsboog zeker wel ervaart tijdens het lezen, maar dat het soms lastig is om hem onder woorden te brengen, en dat het ook wel eens interessant kan zijn om nog meer uit een boek te halen tijdens en na het lezen.

     Ik hoop dat ik dàt heb laten zien: dat teksten die ogenschijnlijk ‘gewoon’ lijken, meer geconstrueerd blijken te zijn dan gedacht…Het mag wat training vergen om een natuurlijke artistieke argwaan te ontwikkelen, maar als die er is, wordt een tekst steeds rijker.

    Dat is wat Lidewijde Paris met dit boek bij mij heeft gedaan: mijn natuurlijke artistieke argwaan weer even flink wakker gemaakt, door elkaar geschud en opnieuw aangezet tot hard werken. Onder woorden brengen wat je ervaart tijdens het lezen en waardoor dat komt. Hoe lees je? Wat denk je? Wat vind je? Wat vind je zelf (wat is je mening?) maar vooral ook wat vind je in de tekst? Wat heeft de schrijver er in gestopt en wat haal jij er uit?

    En dan die prachtige teksten die ze heeft gebruikt. Sommige bekend, sommige onbekend, sommige nog ongelezen door mij. Maar daar gaat verandering in komen. Mijn leeslijst is nog langer geworden! En ik ga haar boek aan mijn tienerdochter geven en later aan mijn tienerzoons, ik denk dat ze er wat aan zullen hebben.

    Hoe lees ik? Lidewijde Paris. Uitgeverij Nieuw Amsterdam. 288 pp.

    Dit boek las ik samen met een aantal ander bloggers van de pop-up leesclub voor bloggers met een literaire smaak Een perfecte Dag voor Literatuur. Lees hier wat zij van dit boek vinden. Een exemplaar van Hoe lees ik? Werd me beschikbaar gesteld door d e uitgever.

  • Boeken over boeken: De dief

    De dief TunstromIn Uppsala, in Zweden, ligt in de Universiteitsbibliotheek tussen andere boekschatten een boek dat wereldwijd bekend staat als de Zilveren Bijbel, de Codex argenteus. Het is een van de bekendste manuscripten ter wereld en hoewel een bijbel genoemd, is het dit niet, althans geen complete. Het bevat de vier Gospels vertaald van het Grieks in het Gotisch. De bladen zijn gemaakt van de huiden van jonge of zelfs nog ongeboren kalveren en dit perkament (vellum) is paarsgekleurd en beschreven met zilveren en gouden inkt. Aan deze zilveren tekst dankt het boek zijn naam en niet zozeer aan de zilveren band. Waarschijnlijk werd het boek aan het hof en in opdracht van de Gotische koning Theodorik de Grote (c. 451-526) geschreven ter meerdere glorie van zijn heerschappij, macht en rijkdom. Tegenwoordig is het een van de weinige geschriften in het Gotisch dat is overgeleverd. Wat er met het boek gebeurde na de teloorgang van het Gotische rijk, is onduidelijk. Pas in 1648 duikt het weer op als het als Zweedse oorlogsbuit vanuit Praag wordt meegenomen naar Stockholm waar het in de bibliotheek van koningin Christina terechtkomt. Na haar abdicatie komt het in handen van Isaac Vossius en hij neemt het mee naar Nederland. Hier blijft het echter niet lang want hij verkoopt het aan Magnus Gabriel De la Gardie, het hoofd van de Universiteit in Uppsala. Het schip dat het boek terugbrengt naar Zweden vergaat nog bijna in een verschrikkelijke storm, maar het boek wordt behouden en gedoneerd in 1669 aan de universiteit.

    Daar ligt het sindsdien. Tenminste, wat er van over is en dat zijn 187 van de oorspronkelijke 336 bladen. In 1995 werden een dubbel blad en de zilveren band gestolen tijdens een gewelddadige beroving. Een maand later werd deze buit teruggevonden en werd besloten het boek een waardige en goed beveiligde expositieruimte  te geven in Carolina Rediviva, het hoofdgebouw van de bibliotheek.

    Een boek dat tot de verbeelding spreekt. Vanwege zijn inhoud en uiterlijk, vanwege zijn mysterieuze ontstaansgeschiedenis en verblijfplaatsen gedurende 1000 jaar en vanwege zijn onschatbare financiële waarde. In 1986 verscheen het boek De dief van de veelbelovende en alom geprezen Zweedse schrijver Göran Tunström. En in dit boek speelt de zilveren Bijbel een rol.

    Het is een rijk boek, waarin veel gebeurt. Johan, als klein jongetje in de steek gelaten door zijn eigen ouders, groeit op in het kinderrijke gezin van zijn oom en tante. Maar of dit een verbetering is ten opzichte van zijn oorspronkelijke situatie? Er gebeurt van alles wat niet door de beugel kan en de vele kinderen raken hierdoor ieder op hun eigen manier ernstig beschadigd. Johan en zijn nichtje Hedvig hebben aanvankelijk veel steun aan elkaar en koesteren een diepe, onvoorwaardelijke liefde voor elkaar. Maar ook zij worden door de situatie uit elkaar gedreven. Hedvig belandt in het gekkenhuis en Johan zoekt zijn toevlucht in de boeken en studie. Hij is uitzonderlijk slim, maar dat is niet zijn drijfveer. Hij gebruikt zijn studie alleen om zijn uiteindelijke doel te bereiken: het stelen van de Zilveren Bijbel, haar te verkopen en met de opbrengst in afzondering en vrede te leven samen met Hedvig. Het duurt jaren en jaren om zich toegang te verwerven tot de schat en al die tijd negeert hij de smeekbeden van Hedvig om hem te redden. Als het zilveren boek eindelijk binnen handbereik ligt, beseft Johan dat niet hij de dief van het boek zal worden, maar dat het boek de dief is van zijn leven en toekomst. Maar ondertussen zijn we deelgenoot geworden van een bizar, soms intens triest en soms opmerkelijk lichtvoetig verhaal van een gezin in een klein Zweeds dorpje,  een waar literair mysterie, een opzienbarende ontdekking van een schat in Italië en flinke portie menselijke misère en de constatering dat de mens, tenminste meestal, een enorm incasseringsvermogen heeft .

    In dit boek dus al een beoogde diefstal van de Zilveren Bijbel een klein decennium voordat het echt gebeurde. De Nederlandse vertaling van dit boek verscheen in 1994 bij De Bezige Bij. In 1997 verscheen nog een derde druk. Göran Tunström overleed vijftien jaar geleden in 2000 op 62-jarige leeftijd. Niet heel veel later in 2001, vertelde iemand mij over dit boek. Het was op de bruiloft van goede vrienden en hij was ook een goede vriend van het bruidspaar en getrouwd met een Zweedse. Toen hij hoorde dat ik van boeken hield, met boeken werkte, zelfs met hele oude bijzondere, begon hij geestdriftig te vertellen over De dief en de Zilveren Bijbel. Ik krabbelde de titel op een servetje, vastbesloten dit boek aan te schaffen en te lezen. Dat bleek nog niet zo makkelijk want het was toen al, alleen nog antiquarisch/tweedehands te verkrijgen. Voor tien gulden tikte ik het op de kop en las het in een ruk uit. Nu, bijna vijftien jaar later heb ik het herlezen om er een blog over te schrijven in Boeken over boeken en het was nog mooier dan ik me herinnerde.

    In telegramstijl:
    Aparte stijl – wisselende perspectieven – alles klopt – tragisch – literair – voor vrouwen en mannen – Orpheus en Eurydice – tweedehands verkrijgbaar – sombere omslagafbeelding

    Ook over De dief en de Zilveren Bijbel:
    Kees Schreven in zijn blog…
    Marjoleine de Vos in NRC…
    De website van Universiteitsbibliotheek Uppsala…

    PS:
    Lees ook eens mijn blog over Ica van Eva Posthuma de Boer. Is feitelijk ook een boek over boeken

  • Boeken over boeken: Toen boeken nog boeken waren

    Bloggen over boeken over boeken, maar dan wel in de breedste zin van het woord.

    9789025443979-toen-boeken-nog-boeken-waren-l-LQ-fToen boeken nog boeken waren – Jonathan Galassi (Uitgeverij Atlas Contact, 2015)
    Oorspronkelijke titel: Muse (Alfred A. Knopf, 2015). Uit het Engels vertaald door Lidwien Biekmann

    Het eerste boek in deze blogserie, dat overigens niet de aanleiding was voor het verzinnen van deze serie. Dat was een heel ander boek dat ik al een tijd geleden las en dat later aan bod zal komen. Als boekenblogger – niet frequent genoeg, maar wie weet komt daar verandering in – krijg je wel eens een boek toegestuurd door een uitgever. Zomaar, ongevraagd en vaak ook niet met de vraag van de uitgever of je alstjeblieft dat boek wilt lezen en er wat over wilt schrijven. Dat willen ze natuurlijk wel.
    Zo viel dit boek in augustus bij mij op de mat. De titel sprak me niet direct aan. Een van de eerste dingen die ik doe bij een nieuw boek is het colofon bekijken. Beroepsdeformatie? Ik weet het niet, maar het is interessant te weten wie de vormgeving heeft gedaan, hoeveelste druk ik in Muse galassihanden heb en wat de oorspronkelijke titel was in het geval van een vertaling. Die oorspronkelijke titel is in dit geval Muse en die wijkt nogal af van de Nederlandse vertaling. Kan een goede beslissing zijn, maar ook een verkeerde. In dit geval zet de Nederlandse titel op het verkeerde been, maar begrijp ik het wel. Denk ik.
    Het geeft het boek een weemoedige klank, een terugverlangen naar die tijd van toen alles nog beter was, (…) de goeie ouwe tijd, toen mannen nog mannen waren en vrouwen nog vrouwen –toe maar – en boeken nog boeken (…): Toen boeken nog boeken waren. Welke tijd was dat dan? Boeken zijn toch nog steeds boeken? Jawel, maar er is concurrentie. Op het gebied van het papieren boek en dientengevolge ook op uitgeversgebied. Daar gaat het in dit boek een beetje over. Kleine, zelfstandige uitgeverijen die hun nek uit durven te steken en die de echte literaire schrijvers uitgeven, die worden overgenomen door grote commerciële uitgeversconglomeraten die voornamelijk bestsellers uitgeven en de grote online spelers, boekverkopers als Amazon (in dit boek Medusa genaamd) en de zoekmachines en contentverspreiders als Google (in dit boek Gigabyte). Maar eigenlijk gaat het in dit boek over twee markante uitgevers die strijden om de liefde, aandacht en het werk van een fenomenale dichteres. Een redacteur die met beiden in contact staat, Paul Dukach (gevormd naar de auteur), heeft al van jongs af aan een fascinatie voor deze dichteres en ontmoet haar uiteindelijk, met de onthulling van een goed bewaard geheim tot gevolg. Een verhaal over boeken en over het (Amerikaanse, New Yorkse) literaire wereldje.
    De dichteres, Ida Perkins, is verzonnen inclusief bibliografie en een aantal gedichten die in het boek voorkomen. En ik denk dat vele van de andere personages, uitgevers, schrijvers, dichters, en agenten veel gelijkenissen vertonen met bestaande figuren. Sommigen houden trouwens wel hun eigen naam – best verwarrend. Voor een doorsnee Nederlandse lezer niet zo herkenbaar maar desalniettemin wel herkenbaar als karakters. De sfeer in het algemeen, de meningen over boeken en auteurs, het kinnesinne en de zucht naar erkenning, de hoop op een gouden titel en het ons kent ons kringetje, roepen wel herkenning en herinneringen op. Ook de beschrijving van de Frankfurter Buchmesse, waar ik zelf wel eens heb rondgelopen, is briljant en waarheidsgetrouw.
    Alhoewel het boek goed vertaald is, vond ik het toch enigszins ongemakkelijk om juist dit boek in het Nederlands te lezen. Voor mij had het nog meer sfeer gehad als ik dit in het Engels had gelezen. Maar je groeit er wel in mee en storend is het niet.

    In telegramstijl:
    Een vermakelijk boek – redelijk interessant onderwerp – soms heb je het gevoel teveel een buitenstaander te zijn als lezer – niet een specifiek mannen- of vrouwenboek – vertaling oké – titel en omslag niet sterk.

    Ook over dit boek:
    Bookalikes: A good idea never comes alone…
    Marja Pruis in de Groene Amsterdammer…
    Erica Wagner in de NYTimes…

    PS:
    Door de verzonnen dichteres en de fascinatie die de hoofdpersoon voor haar heeft, moest ik denken aan een ander boek: Possession van A.S. Byatt. Wie weet een volgende keer. En een volgende keer natuurlijk ook het boek dat de inspiratie tot deze serie leverde: De dief van Göran Tunström.