MZ boek- en tekstprojecten

Categorie: Boeken

  • Een perfecte dag voor literatuur: Een niet verzonden brief aan Patrick Ness, auteur van Zeven minuten na middernacht

    ZevenMinutenNaMiddernacht_lowres30 november 2013

    Beste Patrick Ness,

    Alleen je naam al heeft voor mij een bijzondere betekenis: je voornaam is dezelfde als die van mijn vader die onlangs is overleden en je achternaam doet me meteen denken aan het magische monster van Loch Ness. Zo past je naam voor mij persoonlijk prachtig bij de inhoud van dit boek Zeven minuten na middernacht. Een verhaal dat over doodgaan, verlies, loslaten, vasthouden, onmacht, dapper zijn en dóór leven gaat en waarin een monster een belangrijke rol speelt. Een monster dat met een been (of wortel) in de oude tijd staat en met het andere in het nu. De verbinding tussen het verleden met magische medicijnkracht, een verhalentraditie, natuur en ongrijpbaarheid en de moderne tijd met hele andere medicijnen, geld en een grote wereld, maar een wereld waarin de kracht van een goed verhaal nog steeds heel groot is en een wereld waarin angst, verlies en leven nog net zo groot zijn als in welke tijd dan ook.
    Wat bijzonder dat jij dit verhaal zo kunt vertellen. Je bent net zo oud als ik en dit doet me vermoeden dat je in de tweeënveertig afgelopen jaren vast ook wel het een en ander hebt meegemaakt. Wat en hoe heftig, dat doet er niet zo veel toe, want als je op dit punt in je leven bent heb je hoe dan ook levenservaring. Dat spreekt uit je verhaal en het is knap dat je dat zo kunt verwoorden. Met hele rake beelden en omschrijvingen precies datgene zeggend soms zonder dat je het letterlijk schrijft. Een compliment ook voor de Nederlandse vertaalster, Manon Smits.
    Je hebt een verhaal geschreven dat denk ik bij veel mensen iets losmaakt en ze bij zal blijven. In het vorige boek, een essay, dat ik voor Een perfecte dag voor literatuur besprak, schreef Oek de Jong dat de mooiste liefdesverklaring aan een boek (een roman) is als je het boek mist als je het uit hebt. Tijdens het lezen ben je betoverd geraakt door de taal van de schrijver, door zijn verhaal…door bepaalde scènes. Dan is het uit en voorbij en mis je het boek dat dagenlang bij je is geweest ook in de uren waarin je het niet las. Jouw verhaal heb ik snel en in een ruk uitgelezen – het was dan ook niet zo heel dik (216 pp. waarvan ruim 40 pp. aan illustraties en gezet met veel wit om de tekst) – maar daarna is het verhaal nog dagenlang bij me geweest en opende het gedachten naar andere verhalen en herinneringen. Ik ben blij dat ik het heb gelezen ook al werd ik er ook verdrietig van.
    Dit boek heeft me nieuwsgierig gemaakt naar je andere boeken en ik denk dat ze mijn opgroeiende kinderen nu of over enige tijd wel eens zouden kunnen aanspreken.
    Jammer dat ik er niet bij kon zijn toen je Nederlandse uitgever De Geus ons in de gelegenheid stelde je te ontmoeten in Antwerpen eerder deze maand. Ik had je in ieder geval willen vragen hoe het zit met de illustraties in het boek. Ze zijn prachtig en hebben zeker een toegevoegde waarde hoewel ik denk dat het verhaal niet aan kracht zou inboeten als ze er niet bij zouden zitten. Maar voor de doelgroep waarvoor jij dit boek in eerste instantie toch hebt geschreven – jongeren/jeugd – kinderen van de beeldcultuur zouden ze best eens belangrijk kunnen zijn om dit boek te laten beklijven. Was het jouw idee, dat van de uitgever of van Siobhan Dowd om Jim Kay dit boek te laten illustreren? Voor de booktrailer was het in ieder geval geniaal. Het lijkt er op dat dit boek niet onopgemerkt zal blijven gezien de prijzen die er al aan zijn toegekend.

    Dank je wel dat je dit boek hebt geschreven zoals je het hebt geschreven met je eigen woorden, stijl en gevoel. En ik ben benieuwd wat we in de toekomst nog van je zullen horen, maar vooral lezen!

    Ik groet je,
    Mick

    Dit is een bijdrage voor de leesclub voor bloggers met een literaire smaak Een perfecte dag voor literatuur.
    Lees ook wat andere leden van deze leesclub over dit boek schreven.

    , ,
    , , , ,

  • Een perfecte dag voor literatuur: Wat alleen Oek de Jong kan zeggen – Wat opmerkingen over Wat alleen de roman kan zeggen

    odjMet dit essay, onderdeel van een door AtlasǀContact uitgegeven serie essays van vooraanstaande Nederlandse en Vlaamse auteurs met als doel “een plaatsbepaling van de roman in de hectiek van de culturele transformatie die momenteel gaande is”, vertelt Oek de Jong over de ontwikkeling van de roman, de sterke punten van de roman, de unieke eigenschappen van de roman, de moeilijkheden van de roman. Allemaal bekeken en beschreven vanuit zijn eigen achtergrond, ervaring, passie en kennis.
    Als je veel literatuur leest, als het naast je passie ook je vak is, je achtergrond, je werk, is niets zo heerlijk om er ook over te lezen. Recensies spitsen zich meestal toe op een of hooguit een paar boeken tegelijk. Maar lezen wat een ander zegt over literatuur, een stroming, een genre, is verhelderend, (soms) herkenbaar en interessant. Het houdt je bij de les. Zo las De Jong bijvoorbeeld wat Milan Kundera en Jonathan Franzen hierover schreven en kunnen wij nu ook lezen wat De Jong er van vindt.
    Het is niet altijd vernieuwend en dat is wat Oek de Jong zegt voor mij ook zeker niet, maar het is goed om eens in de zoveel tijd de mening en ervaringen van iemand anders te lezen over een onderwerp dat je zo na aan het hart ligt.
    Het lijstje met klassiekers uit de wereldliteratuur en met de meer recente Nederlandse titels, dat De Jong oplepelt, is er eentje dat wel vaker voorbij komt, maar dat maakt niets uit. Het is goed om weer eens te lezen waarom hij vindt dat de werken van o.a. Stendhal, Proust, Tolstoj, Joyce, Reve en Couperus zo bijzonder zijn. Zeker omdat hij ze in hun tijd en binnen de ontwikkeling van de roman plaatst.
    Hij is er redelijk in geslaagd om een samenhangend verhaal te schrijven met veel mooie voorbeelden, citaten en persoonlijke noten. Verder noemt De Jong nog enige ‘sellingpoints’ van de roman zoals stijl, zintuiglijkheid en de verbeelding van het intieme. Op die punten liggen nog genoeg mogelijkheden voor de roman.
    En ja, de tijden zijn veranderd, de roman heeft veel concurrentie gekregen en is daardoor niet meer zo duidelijk zichtbaar tussen alle andere vormen en uitingen. Maar betekent dit echt dat de roman, de literatuur dood is? Dat we alleen nog kunnen teren op de grote werken uit het verleden, maar er niets vernieuwends meer aan toe kunnen voegen? Net als De Jong denk ik dat dit niet het geval is. Misschien is er een periode van relatieve stilstand, verdieping en reflectie aangebroken. Laten we de klassiekers uit het verleden niet vergeten, laten we de romans uit het heden niet onderschatten en laten we blijven schrijven, lezen (meer…)

    , , ,
    , , , ,

  • Een perfecte dag voor literatuur: De kracht van het weglaten – Boekrecensie Niets en niemand van Ivo Bonthuis

    ??????????????????????????????????????????Nog nauwelijks gehoord hebbende en in ieder geval nog geen beeld hebbende van Ivo Bonthuis en zijn twee tot nu toe verschenen romans, koos ik zijn tweede boek Niets en niemand als te lezen boek voor de nieuwe, deels online, deels real life boekenclub Een perfecte dag voor literatuur… Bij deze Not Just Any Blog Club lezen we gelijktijdig hetzelfde boek en bloggen er daarna over in welke vorm we maar willen.

    Op de website van de uitgever wordt het boek omschreven als “een indrukwekkende roman over de zin en onzin van kunst, traditie en loyaliteit.” Vanwege deze omschrijving, door de titel en misschien ook wel omdat ik van dikke boeken houd, deed deze omschrijving mij me een dik boek voorstellen en ik kon een gevoel van teleurstelling dan ook niet onderdrukken toen dit boek van ‘slechts’ 190 pagina’s dun op de mat viel.
    Ivo Bonthuis brengt met dit boek het geloof in ‘dunne’ boeken weer terug. Wat een kracht en informatie, wat een stijl van rake woorden. Geen woord teveel in dit boek en door de juiste keuze van woorden die er wel staan en de kracht van het weglaten wordt er een veelzeggend verhaal in verteld.
    Een moeder en een zoon, beiden afhankelijk van de derde persoon in hun gezin, de echtgenoot en vader, bevinden zich los en onwetend van elkaar in Parijs op een keerpunt in hun leven. Steven is gevlucht vanuit Nieuwegein naar Parijs, de stad waar hij zich als staatloze, ‘wortelloze’, doelloze jongeman nog het meeste thuis voelt en Laura is van daaruit op weg naar Utrecht, naar huis, waar haar man na zijn werkdag als hotdogverkoper wacht op haar om het kerstdiner te koken en de boom te versieren. Dezelfde man die decennialang een groot, gevierd kunstenaar was – gestimuleerd en gesteund door zijn vrouw en aanbeden door zijn zoon – maar die nu heeft gekozen voor een burgerlijk bestaan. Niet als experiment of zoveelste kunstproject, maar omdat hij klaar is met kunstenaar zijn. Als duidelijk wordt dat het vliegtuig waarin Laura had moeten zitten, kort na vertrek is neergestort en dat Laura als omgekomen wordt beschouwd, wordt de strijd van moeder en zoon beschreven. Kies ik er voor om deze kans te grijpen en niet naar huis, man en zoon terug te keren en een nieuw leven te beginnen? Kies ik er voor niet te reageren op dit bericht en deze mogelijkheid te grijpen om los van mijn moeder en vader eindelijk mijn eigen weg te gaan? Met zorgvuldig gekozen flashbacks en scenes die vaak vanuit beider perspectief worden beschreven, wordt steeds duidelijker hoe en waarom deze twee mensen op dit punt in hun leven zijn beland.
    Een boek van een generatiegenoot waarin de tijdsgeest soms haarscherp wordt verwoord, zoals in het stuk waarin Steven als zijn internet alterego NinjaX van wildvreemden meelevende reacties ontvangt op het overlijdensbericht van zijn moeder: “NinjaX, Steven, wie je ook bent, als je dit leest: geen woorden” en “Ik ken je niet maar ik heet ook Laura en ik vind het heel erg wat er is gebeurd.”
    Maar ook de visies op kunst, de verkoop van gebakken lucht, de maakbare mens en zelfs de suggestie van terrorisme zijn herkenbare aspecten van deze tijd. Sommige personages krijgen slechts een paar zinnen in dit boek, maar vertegenwoordigen daarmee wel een boodschap of lijntje naar een herkenbaar aspect uit de huidige samenleving.
    Dit boek is daarom een goed voorbeeld van hedendaagse literatuur waaruit de kunst van het schrijven spreekt. Niet alleen het verhaal is belangrijk, de stijl, de vorm en snelheid zorgen samen voor een zeer leesbaar geheel.
    Het weglaten, het puur willen houden, het terug willen brengen naar de kern, dit zijn niet alleen ideeën die opkomen bij de lezer over de schrijfstijl in dit boek, maar het is ook een belangrijk thema in dit boek. Als het streven daarnaar echter doorslaat, zoals bij de personen in dit boek, dan houd je wel heel weinig over: niets en niemand.

    Ivo Bonthuis. Niets en niemand. Uitgeverij Nieuw Amsterdam. 190 pp. mei 2013 verschenen.

    , , ,
    , , , , ,

  • Een perfecte dag voor literatuur

    njab_wit_zwart1Al lange tijd stond het deelnemen aan een boekenclub op mijn verlanglijstje. Maar nog steeds had ik niet genoeg moeite genomen me te verdiepen in het hoe en wat. Toen bood Not Just Any Book mij de perfecte gelegenheid: Een perfecte dag voor literatuur. Een leesclub voor bloggers met literaire smaak. We lezen gelijktijdig hetzelfde boek en bloggen hierover op een vaste datum in welke vorm we maar willen. En om niet alleen maar online bezig te zijn zullen we elkaar ook eens in de zoveel tijd ergens in den lande ontmoeten om over de boeken, literatuur of wat dan ook te praten. Indien mogelijk worden ook auteurs van de boeken die we lezen uitgenodigd voor deze bijeenkomsten.
    30 september worden de eerste blogs geplaatst. Deze eerste keer over het boek Niets en niemand van Ivo Bonthuis. Lees in mijn volgende post later vandaag mijn recensie over dit boek. En lees hier ook alle andere blogs over dit boek.
    Andere blogs door mij voor Een perfecte dag voor literatuur zullen verschijnen op 15 november, 30 november en 15 december.

    , ,
    , ,

  • Recensie: De teruggekeerden door Jason Mott

    DeTeruggekeerden_600-194x300“Stel je eens voor dat ze écht terugkeerde, gewoon voor één avond. En stel je eens voor dat zij niet de enige was. Wat dan?”
    Met deze vraag ontstond het idee voor dit boek, De teruggekeerden. Debuut van de Amerikaan Jason Mott.

    In dit verhaal keren de doden terug en niet voor één avond en inderdaad niet een, tien of honderd, maar duizenden en duizenden, overal ter wereld. Ze keren terug zoals ze waren op het moment van hun dood, jong of oud, ziek of gezond, maar niet op de plaats waar ze stierven en ze hebben nauwelijks of geen herinnering aan het moment van hun dood en het weer verschijnen. Ze lijken hun terugkeer normaal te vinden en lijken ogenschijnlijk onbewogen onder de totale ontreddering die hun terugkeer teweegbrengt bij hun nabestaanden en bij eigenlijk iedereen. Al snel zijn hun aantallen zo groot en de vragen over wat ze zijn en waar ze zijn geweest zo veel dat er maatregelen getroffen worden om de schijnbaar onophoudelijke stroom van nieuwe teruggekeerden in goede banen te leiden. Niet iedereen is even blij met hun komst. En niet iedereen is blij met de situatie die ontstaat.
    De vragen die in het boek opkomen, komen ook bij de lezer op naast nog veel meer vragen. Dit onderwerp doet niet alleen nadenken over de grotere levensvragen die we allemaal op zijn tijd en op een bepaalde manier wel eens hebben over leven en dood, over spijt en wensen, over angst en liefde, over geloof en hoop. Het roept ook vragen op die in het boek niet of nauwelijks worden uitgewerkt. Niet dat dit perse had gemoeten, want dan was dit boek oneindig lang geworden. De auteur heeft terecht geprobeerd het onderwerp, de tijd en de plaats van handeling te beperken en is hier redelijk in geslaagd. Toch kan het verhaal daarom onbevredigend lijken en niet helemaal af. Het einde ligt voor de hand of juist niet. Verdeeldheid loopt als een rode draad door dit boek en de thematiek.

    Vertaling en omslag dragen bij aan de kracht van dit boek en het is niet verwonderlijk dat de filmrechten al verkocht zijn. Het verhaal is meer beeldend dan dat het psychologische diepgang heeft. Als het Motts bedoeling was een literair verhaal te schrijven is hij niet geslaagd, als het zijn bedoeling was een beladen idee op een originele en beeldende manier te beschrijven dan kan hij tevreden zijn.
    Uitgeverij Mira/Harlequin pakt flink uit om voorafgaand aan de wereldwijde publicatie eind augustus al een hype te creëren. In Nederland zijn vele pre-readers al in de weer met lezen en recenseren en ook over het Amerikaanse boek zijn al vele recensies verschenen. Het zou me echter verbazen als het boek een plaats krijgt in bijvoorbeeld de CPNB besteller 60 lijst in het laatste kwartaal van dit jaar. Misschien als De Wereld Draait Door er aandacht aan besteedt, maar ook dat lijkt me sterk!

    De Teruggekeerden (vertaling van The Returned door Karin Jonkers) van Jason Mott. 383 pp. Verschijnt wereldwijd op 27 augustus 2013.

    , , ,
    , ,

  • Recensie: Verdronken hart van Lisa Unger

    Aan de vooravond van de wereldwijde verschijning van de nieuwste Dan Brown, zei Matthijs van Nieuwkerk het nog in een gesprek met de drie vertalers van Inferno. “Hopelijk wordt er in de Nederlandse recensies ook wat gezegd over de vertaling, want dat gebeurt niet zo vaak.” Dat klopt en dat is jammer want een vertaling kan een boek in een andere taal maken of breken. Wat je vaak ziet of beter gezegd leest in een vertaling is dat teveel en te krampachtig wordt vastgehouden aan de zinsopbouw uit de originele taal en dat de verkeerde woorden worden gekozen. Hierdoor ontstaat een afstand tussen tekst en lezer die, als je daar als lezer gevoelig voor bent, ervoor zorgt dat er een heel ongemakkelijk gevoel ontstaat tijdens het lezen. Je weet dat het een goed of best aardig verhaal is of een mooie aparte stijl waarin het is geschreven maar het komt er niet uit. Bij meer literaire werken kan dit funest zijn. Bij de wat minder hoogstaande boeken, waar de inhoud belangrijker is dan de vorm, is dit nog steeds tenenkrommend, maar wellicht iets minder erg.
    Verdronken-hart-600In Verdronken hart van Lisa Unger, een Amerikaanse schrijfster, die heel ’Amerikaans’ schrijft, staan te veel slecht vertaalde zinnen en woorden. Hierdoor komt de tekst gekunsteld over. Het werkt vervreemdend en daardoor gaat het verhaal nooit helemaal lekker lopen. De vraag is natuurlijk of dit niet ook het geval is in de Engelse versie, omdat het verhaal niet zo heel veel om het lijf heeft, maar de vertaling draagt hier in ieder geval niet in positieve zin aan bij.
    Het draait in dit verhaal om Heart Island. Een eiland dat generaties lang de leden van de familie Heart heeft aangetrokken en afgestoten en heel wat emoties heeft zien stukslaan of opbloeien op haar rotsen. In een stormachtige nacht worden vier vrouwen hier geconfronteerd met hun spoken uit het verleden. De aanloop hier naartoe is soms voorspelbaar, soms vernuftig in elkaar gezet. Alle geijkte thema’s worden uit de kast getrokken: liefde, onmogelijke liefde, ontrouw, rijkdom, jaloezie, onzekerheid, moeder-dochter relaties, drankmisbruik, macht, schoonheid…
    Geen heel sterk boek en al helemaal geen ijzersterke psychologische thriller zoals op de achterflap staat. Het omslag draagt ook niet bij aan de inhoud. Met het roze en de afbeelding van een vrouw achteroverliggend in het water, doet het meer denken aan een schoonheidsbehandeling dan aan de contouren van een eiland, die dit beeld waarschijnlijk moet suggereren. De covers van de Engelse boeken zijn wat dat betreft sterker, maar ook weer niet heel origineel.
    Een prima boek om even te verslinden en daarna snel weer te vergeten, maar het komt niet in mijn koffer om mee te nemen naar een (onbewoond) eiland.

    Lisa Unger. Verdronken hart. Oorspronkelijke titel Heartbroken. Vertaald in het Nederlands door Jaap-Wim van der Horst. 318 pp. Verschijnt 28 mei bij A.W. Bruna Fictie.

    , , ,

  • Recensie: Wachten tot je gehoord wordt. Een memoir van Amanda Knox

    Wachten-tot-je-600‘Foxy Knoxy’, zo werd Amanda Knox op haar dertiende genoemd door haar voetbalteam vanwege haar sluwe voetbalkwaliteiten. Een ogenschijnlijk onschuldige bijnaam. Zeven jaar later krijgt deze bijnaam echter een hele andere lading als Knox in Perugia, Italië beschuldigd en veroordeeld wordt voor de moord op haar huisgenote aldaar, Meredith Kercher. De pers krijgt lucht van haar bijnaam en algauw wordt de meer seksuele betekenis van Foxy gebruikt om haar aan te duiden in de pers als seksueel onverzadigbaar en losbandig en dus als bewijs dat zij inderdaad de moord op haar geweten heeft.
    Dit is een van de voorbeelden die Amanda Knox in haar eigen relaas geeft over de vier jaar die zij in Perugia doorbracht (op een maand na in gevangenschap), van de oneerlijke strijd die zij niet alleen in de rechtbank voerde om haar onschuld te bewijzen, maar ook daarbuiten tegen de eindeloze onterechte aantijgingen aan haar adres door de media.
    Waarschijnlijk omdat de moord op Meredith Kercher, zelf een Engelse, in Italië werd gepleegd en omdat de twee hoofdverdachten, en later schuldig bevonden personen, een Amerikaanse en haar Italiaanse vriendje betroffen, werd deze vreemde moordzaak wereldnieuws. In november 2008 wordt Amanda Knox een week na de moord gearresteerd als hoofdverdachte samen met haar vriendje van 1 week, Raffaele Sollecito. Het wordt al snel duidelijk dat de politie en het openbaar ministerie zo snel mogelijk een schuldige willen hebben om deze zaak met goed gevolg af te ronden. Voor zichzelf en de nabestaanden van Meredith Kercher dan, want voor Knox en Sollecito is dit het begin van een nachtmerrie. Tijdens hun verhoren voorafgaand aan hun arrestaties hebben ze beiden na intimidatie door hun verhoorders, voor henzelf en elkaar belastende verklaringen afgelegd. Hoewel ze deze later weer intrekken, blijft het OM zich hieraan vastklampen en komt de ene na de andere vreemde theorie naar voren die hun een motief en handelswijze voor deze brute moord in de schoenen moet schuiven.
    Tijdens de rechtszaak die ongeveer heel 2009 voortduurt, probeert Knox zich te verweren en zich zo goed mogelijk aan te passen aan de mores van het Italiaanse rechtssysteem en aan de grillen van de pers. Maar ook hier worden haar uitspraken, haar gedrag en zelfs haar kledingkeuze genadeloos afgestraft door de publieke opinie die gevoed wordt door een eindeloze stroom van verkeerde, verzonnen en gelekte informatie via de media. In december 2009 hoort Amanda de rechtbank haar schuldig bevinden en ze wordt veroordeeld tot 26 jaar gevangenisstraf. Dit vonnis wordt vernietigd tijdens het hoger beroep, voornamelijk vanwege het aantonen van de fouten die gemaakt zijn tijdens de sporenonderzoeken, het gebrek aan bewijzen als gevolg daarvan en het ontbreken van een motief. En zo kan Amanda op 4 oktober 2011, na vier jaar gevangenschap en twee zenuwslopende rechtszaken, terugvliegen naar Seattle.
    Knox heeft dit boek zelf geschreven; al voor haar vertrek naar Italië had ze schrijversaspiraties die zij ook na haar terugkeer in de VS verder heeft ontwikkeld. Het is een goed verhaal geworden dat leest als een spannende thriller, ook al weet je de uitkomst al. Een typisch boek waarbij de vorm ondergeschikt is aan de inhoud alhoewel de chronologische vertelling een goed beeld geeft van het verloop van gebeurtenissen en haar ervaringen voorafgaand aan de moord, haar arrestatie, haar gevangenschap en de rechtszaken. De beschrijvingen komen oprecht en voor zover mogelijk afstandelijk en objectief over. Het is begrijpelijk dat Knox de kans heeft gegrepen om haar kant van het verhaal op deze wijze te doen. Niet via de pers, maar in haar eigen boek. Naar verluidt heeft haar Amerikaanse uitgever er vier miljoen dollar voor betaald. Veel geld, maar als je bedenkt welke kosten zij en haar familie hebben gemaakt voor haar juridische bijstand en het verblijf in Italië, dan is al veel van dat geld gebruikt om de dubbele hypotheken die haar familie nam af te betalen.
    De Nederlandse vertaling verscheen nagenoeg gelijk met het origineel. Dat is mooi en verklaart waarschijnlijk de slordigheidsfoutjes die er in zitten, omdat hij onder grote tijdsdruk is gemaakt. Ook de ondertitel, een memoir, wringt een beetje.
    Toen het boek al ter perse was, werd bekend dat het Hof van Cassatie in Italië heeft bepaald dat het proces over gedaan moet worden en dat geeft dit verhaal nog meer actualiteit. Naast de vraag of ze schuldig is of niet, rijst er nu nog een vraag: zal Amanda teruggaan naar Italië voor deze rechtszaak of blijft zij in Amerika? Momenteel zegt ze dat ze het nog niet weet…Lees dit boek en beantwoord dan de vraag: wat zou jij doen in dit geval?

    Amanda Knox, Wachten tot je gehoord wordt. Een memoir. Vertaald uit het Engels: Waiting te be heard. A memoir. 382 pp. en 16 pp. met illustraties in kleur.

    , , ,
    ,

  • Recensie: Slaap lekker van David K. Randall

    Slaap-lekker-LR-206x300Op de flap van deze Nederlandse vertaling van het Amerikaanse origineel staat de pakkende tekst: “Een allerminst slaapverwekkend boek”.

    Een leuk gevonden tekst bij een boek dat over slapen, slaapproblemen en aanverwante bijkomstigheden die met slapen en het gebrek aan slaap te maken hebben. Een uitdagende zin ook, want hij daagt uit tot lezen en beoordelen of het inderdaad een boek is waarin je niet kunt stoppen met lezen, omdat het zo pakkend, interessant of vernieuwend is. Kortom is dit een boek dat je niet kunt wegleggen en dat je dus slaap kost omdat je er ’s avonds veel te lang in doorleest?

    Randall vertelt dat hij dit boek is gaan schrijven toen hij naar aanleiding van zijn eigen slaap gerelateerde problemen op onderzoek uit ging om meer te weten te komen over de bezigheid die een mens zo’n derde deel van zijn leven uitvoert. Tenminste als je goed slaapt. Want als je last hebt van slapeloosheid of een andere stoornis in het zogenaamde spectrum van parasomnieën dan slaap je minder en rust je minder goed uit. En ook de gevolgen van slaapgebrek op je functioneren overdag komen uitgebreid aan bod in dit boek. Vele onderzoeken uit de Amerikaanse maatschappij (van leger en universiteiten) komen aan bod en vertellen ons veel interessants. Maar is het ook nuttig? Heeft de gemiddelde lezer die minder goed slaapt er wat aan of bevestigt het de goede slaper in zijn overtuiging dat hij het dus goed doet omdat hij goed slaapt? Dit boek biedt geen oplossingen. Geen stappenplan voor een betere nachtrust. Wel kun je er enige nuttige tips of ideeën uit halen om toe te passen om beter te (in te) slapen.  Er staan interessante dingen in zoals een beschrijving van het circadiaanse ritme van de mens, de verschillende slaapfasen en het nut en de effecten van slaapmiddelen. Bij tijd en wijle is het zelfs even spannend, vooral bij de voorbeelden en beschrijvingen van de activiteiten die mensen in hun slaap kunnen ontplooien: van het eten van grote hoeveelheden snacks, via het slaan van de bedpartner en het vernielen van meubilair tot activiteiten met zeer desastreuze gevolgen zoals uit ramen springen en het plegen van een moord.Echter de inleidingen tot en de bruggetjes naar deze feiten en weetjes zijn langdradig, vrij Amerikaans georiënteerd en doorspekt met nutteloze feiten zoals het uiterlijk van de gebouwen waarin de door de auteur geïnterviewde wetenschappers werkzaam zijn tot de kleur van de gehuurde auto waarmee hij naar zijn afspraken toe rijdt.

    Dit boek zou wel eens bij uitstek geschikt kunnen zijn om ’s avonds te lezen. Misschien omdat het helpt om te lezen over slapen als je graag wilt slapen of toch omdat het waar is als ze zeggen (ook in dit boek) dat het wellicht verstandig is om voorafgaand aan het slapen geen hele prikkelende informatie tot je te nemen (en al helemaal niet via een beeldscherm)… De eindconclusie van dit boek is een hele belangrijke, die veel meer mensen zouden moeten beseffen en naleven: voldoende slaap is essentieel voor een beter, sterker en creatiever leven.

    Slaap lekker. Het geheim van slapen, slaapwandelen en uitgerust wakker worden. Door David K. Randall. Engelse titel: Dreamland: Adventures in the Strange Science of Sleep. Vertaald in het Nederlands door René van de Weijer en Stanneke Wagenaar. 256 pp. Maven Publishing.

    , , ,
    ,

  • Recensie: Niets is wat het lijkt. Bundel met tien verhalen van onbekende, veelbelovende auteurs.

    Eerlijk is eerlijk, korte verhalen zijn niet mijn ding. Ik duik graag wat dieper een boek in en wil graag wat meer en langer met een verhaal en ideeën er achter bezig zijn. Verhalen geven mij snel een onbevredigend gevoel. Daarom lees ik ze ook bijna nooit. Maar omdat je ook  open moet staan voor nieuwe dingen, was het lezen en recenseren van deze bijzondere verhalenbundel een extra grote uitdaging voor me.

    Een bijzondere verhalenbundel in de eerste plaats door het idee er achter. Een nieuwe uitgeverij schrijft (tot nu toe) twee keer per jaar een verhalenwedstrijd uit rond een bepaald thema. De tien beste, meest originele, mooiste verhalen worden gebundeld en gepubliceerd en zo krijgen onbekende schrijvers een podium en een kans om een groter publiek te bereiken. (lees hierover meer in mijn blog: Werk in uitvoering: Uitgeverij Fenikso voor boeken met een blijvend karakter).

    niets is wat het lijktDe eerste bundel Niets is wat lijkt verscheen in maart 2013. De tien verhalen die er in staan, zijn geschreven door drie mannen en zeven vrouwen (er van uitgaande dat Anne ter Beek een vrouw is). Twee van de mannelijke schrijvers kozen voor een mannelijk perspectief/hoofdpersoon en dit zijn meteen ook de twee verhalen met en magisch tintje, De angstwinkel en Het kwaad. ‘Het kwaad’ speelt in deze twee verhalen een rol. Vooral het verhaal van Henk Kruijff geeft een nieuwe visie op de meest traditionele personificatie van het kwaad. Het is het verhaal van ‘de derde man’ Jaap Boekestein, Walter Scholkamps vrouw dat mij aangenaam verraste. Een snelle stijl, direct, maar op een manier geschreven die in de korte tijdsspanne van het verhaal toch een situatie schetst die ons ook zou kunnen overkomen en waarin ook heel menselijk gereageerd wordt… Van de vrouwen kozen er twee voor een mannelijk en vijf voor een vrouwelijk perspectief. Het verhaal van Jacquelien Vroemen, De schat, is leuk bedacht, maar het loopt niet lekker. Mijns inziens komt dit voor een deel door het taalgebruik. Soms wil iemand dingen te mooi schrijven en worden woorden gebruikt die niet passen bij de personen. De verjaardag van Nina van Anne ter Beek is knap in elkaar gezet, maar soms zijn de overgangen en kunstgrepen die op de uitkomst aansturen wel heel abrupt of niet goed uitgewerkt en hierdoor bekruipt je gaandeweg het gevoel dat het niet helemaal klopt, maar niet op de manier waarop het echt niet klopt! In Het perfecte weekend is al snel duidelijk wat er aan de hand is en waar het op uit zal draaien. Naast het wel erg plotselinge einde vind ik dit verhaal niet goed uitgewerkt, terwijl het onderwerp juist wel tot mijn verbeelding spreekt. De brief van Joyce Willemse is een mooi verhaal, waarbij ik de opdracht niet meteen terug vind, maar desalniettemin knap geschreven, met mooie sfeertekeningen. De verhalen van Lisanne Ortsen en Conny Hoogendoorn spreken mij het meest aan. Twee gezichten is spannend met goede perspectiefwisselingen, het zit knap in elkaar en de uitkomst was onverwachts. Conny Hoogendoorn bewijst dat er meer is op het gebied van erotische verhalen dan de Vijftig tinten grijs boeken. Ik denk ook dat verhalen zich veel beter lenen voor dit genre en juist het balanceren op het randje tussen het verhaal en de erotiek en daarbij niet al te expliciet te worden gaat de auteur van De strop goed af. Van het laatste verhaal van Femmy Fijten, Maxima cum laude sprak vooral het open einde me erg aan…

    Een heel korte bespreking van ieder verhaal, maar dit moet voorkomen dat teveel van de inhoud verklapt wordt. Lees dit boek zelf en besef hoe moeilijk het is om een kort verhaal te schrijven en hoe knap het is wat deze auteurs hebben gedaan. De kwaliteit van de taal en de uitwerking van de ideeën is over het algemeen heel goed te noemen en de verhalen zijn ondanks hetzelfde thema, wel heel verschillend. Bijzondere verhalen dus die benieuwd maken naar de verdere stappen van deze auteurs. Het maakt ook benieuwd naar alle inzendingen die de laatste tien niet hebben gehaald: waren er veel verhalen die op elkaar leken, was het niveau van die verhalen ook zo hoog of sprongen deze verhalen er echt uit?

    Verder kan nog een kleine tip worden afgeleid uit deze verhalen: als je iets kwaads in de zin hebt met een persoon: kies een afgelegen boerderijtje uit dan kun je ongestoord je gang gaan. In maar liefst drie van de tien verhalen kiest de hoofdpersoon een dergelijk decor uit om zijn of haar snode plannen uit te voeren…

    , ,
    , ,

  • Werk in uitvoering: Uitgeverij Fenikso voor boeken met een blijvend karakter

    feniksoVia de boekhandel in mijn woonplaats kwam ik in contact met een van de auteurs van de verhalenbundel Niets is wat het lijkt van Uitgeverij Fenikso. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt en een uurtje browsen leverde een schat aan informatie op over deze nieuwe uitgeverij en de persoon er achter: Sandra di Bortolo.

    Fenikso is het Esperanto woord voor de Phoenix, de vogel die uit zijn eigen as herrijst. De symboliek die de naam uitdraagt met alle betekenissen die verbonden zijn aan deze mythische vogel en het Esperanto wordt beschreven op de website. Wat verder meteen opvalt, is de duidelijke, open en eerlijke opzet van de website en de informatie. Een schrijver of in ieder geval iemand die zijn of haar verhaal hier ter beoordeling naar toe stuurt, heeft van tevoren een goed beeld van de vervolgstappen en vereisten mocht het manuscript uitverkoren worden voor uitgave. En die kans is klein, want Fenikso beoogt ongeveer vier titels per jaar te publiceren… Desalniettemin is het streven van deze uitgever nobel: meer auteurs een kans geven, die door de grote gevestigde uitgeverijen worden genegeerd.

    Sandra di Bortolo is duidelijk een ondernemende dame met veel talenten die zij nu gecombineerd heeft in deze uitgeverij: ze heeft een jaar geleden haar eerste roman gepubliceerd: Spaghetti met hutspot en een tweede titel staat op de lijst bij Fenikso. Ook heeft ze een eigen tekstbureau, niet verkeerd bij bijvoorbeeld de redactie. Deze twee talenten gecombineerd met een flinke portie ondernemerslust, een goed netwerk (gezien de namen op de blurb van de boeken en de website) en een gezonde dosis lef, leveren een frisse wind in uitgeversland op.

    niets is wat het lijktAls oudgediende bij een uitgeverij weet ik als geen ander hoe belangrijk publiciteit voor een boek is. In de huidige markt waarin boeken als pakken melk van de productieband afrollen – de laatste jaren zo’n 15.000 nieuwe titels per jaar – moet je als uitgever echt je best doen om je boeken onder de aandacht te brengen. En dit kan een uitgever niet alleen: ook de auteur moet er alles aan doen om zijn of haar boek(en) onder de aandacht te brengen…Hiervoor kan van alles uit de kast getrokken worden van websites voor het boek, sociale netwerken en lezingen tot blogs, cursussen, beurzen en de bekende signeersessies. Maar het leven is hard en vele van deze boeken zullen op de stapel blijven liggen en hun auteurs in de vergetelheid raken. Des te bewonderenswaardiger is het streven van Fenikso. Een van de initiatieven van deze uitgeverij is het uitschrijven van een jaarlijkse verhalenwedstrijd. Tien van de ingezonden verhalen worden uiteindelijk gepubliceerd. Een slimme en goede manier om talent aan te trekken en te inventariseren en tegelijkertijd de schrijvers een platform en opstapje te geven. De eerste bundel, Niets is wat het lijkt  is in maart 2013 verschenen en de tweede bundel met de titel Niemand mag het weten staat reeds aangekondigd en de instuurtermijn voor de verhalen is al gesloten. In het najaar van 2013 weten we welke verhalen zijn uitverkoren. De titels niemand mag het wetenvan de bundels hebben in mijn ogen nog een hoog Mijn Geheim gehalte, maar ongetwijfeld is hier goed over nagedacht en het zorgt er wel voor dat de verhalen wel heel duidelijk in het thema passen. Overigens overstijgen de verhalen zelf de hierboven genoemde vergelijking in positieve zin in ruime mate. Ik ben benieuwd wat Fenikso verder, naast deze hopelijk (tweejaarlijkse) publicaties nog meer zal gaan uitgeven en of het fonds zich duidelijk zal gaan onderscheiden, ofwel door een duidelijke originele lijn te volgen ofwel door gedurfd anders en verschillend te blijven.

    Voor meer informatie kijk op http://fenikso.nl of www.facebook.com/UitgeverijFenikso Ook de boeken hebben veelal hun eigen Facebookpagina’s.

    Binnenkort wordt hier ook een recensie van Niets is wat het lijkt gepubliceerd.

    , ,
    , , , ,