MZ boek- en tekstprojecten

Categorie: Boekrecensie

  • Een perfecte dag voor literatuur: De verantwoordelijkheid van de lezer

    Wortel-IJstijd_lowresIs Maartje Wortel
    a. een 31-jarige schrijfster die wordt vergeleken met Haruki Murukami?
    b. Een vegetarische lesbienne?
    c. De literaire belofte voor 2014 die recensenten in haar zien?
    d. Een hyperbewuste kluizenaar die vlucht in woorden?

    Zo begint − iets uitgebreider − het interview/artikel met Maartje Wortel in NRC Lux van zaterdag 1 februari 2014. Ze is natuurlijk alle vier en op welk aspect of combinatie daarvan je de nadruk legt, ligt niet zozeer aan haar, maar aan hoe anderen haar zien. Op basis van dat uitgangspunt is de hoofdpersoon in haar boek IJstijd ook schrijver, omdat de uitgever een schrijver in hem ziet. Andere personages in het boek zien hem als een kind waar voor je wel materiële verantwoordelijkheid hebt maar geen emotionele aandacht en geen tijd (zijn moeder), een grappige, interessante, aantrekkelijke jongen (de schrijver Chuck Palahniuk) en een meegaande, faciliterende jongeman die alles geeft wat je wel en niet wilt (zijn vriendin Marie).
    James Dillard is een jonge man van begin dertig aan wie het in financieel opzicht niets ontbreekt. Hij teert op de zak van zijn moeder, die dit overigens zelf zo wil, en leeft in luxe hotels op dure kazen en wijnen. Hij heeft wel gestudeerd, hij heeft enkele vrienden, hij is niet echt a-sociaal, maar hij heeft geen doel in het leven. Als hij probeert dit voor zichzelf te creëren door deel te nemen aan een praatgroep voor eenzame mensen ontmoet hij op straat Marie. In het jaar dat daarop volgt, is zij zijn doel in het leven. Uiteindelijk kan hij haar niet geven wat zij wil en verlaat dit destructieve meisje hem. James valt in een gat en leeft op als er weer iemand is die iets van hem wil: de redactrice die wil dat hij een boek schrijft. Zoals Maartje Wortel het zegt: “Als één iemand iets van je wil, ben je gelukkig.” Of James Dillard echt gelukkig is, weet ik niet, maar zijn nieuwe status als schrijver geeft hem in ieder geval nieuwe impulsen en hij probeert weer iets in gang te zetten. En er zitten zelfs avonden tussen waarop hij weinig aan Marie denkt.
    James Dillard doet en denkt uitsluitend in de tegenwoordige tijd. Dit deed hij al als klein jongetje en nu doet hij het nog steeds. In het boek is dit prachtig gedaan en heel knap hoe een aantal keer heel vloeiend de ene tegenwoordige tijd van het heden overgaat in de tegenwoordige tijd van de tijd met Marie, het verleden. Deze angst voor het verleden is misschien wel een angst voor loslaten, de moeite met het accepteren dat iets voorbij is.
    De schrijfopdracht loopt uit op niets, maar het brengt James wel iets. Een opening, terug naar het begin. Hij accepteert dat bepaalde dingen gaan zoals ze gaan, maar ook dat andere dingen gingen zoals ze gingen. Door bepaalde zaken naar het verleden te verwijzen, kan hij nu pas echt denken, praten en voelen tegelijk in de tegenwoordige tijd.
    Maartje Wortel heeft een mooi boek geschreven met prachtige taal. Aan de ene kant heel sober, maar ook met heel veel gevoel. Schrijnend zijn de beschrijvingen van de relaties die hij heeft met zijn ouders en Marie, de patronen waarin ze zijn beland en die daardoor zo vanzelfsprekend lijken voor hen zelf.
    Een verhaal waarover je blijft nadenken. Maartje Wortel zegt dat schrijven iets lafs heeft: “Ik heb mezelf in het boek gestopt en ben nu verdwenen. Aan de lezers nu de verantwoordelijkheid om het uit zoeken, er iets van te maken.”

    Een verantwoordelijkheid die ik in dit geval graag neem.

    Ijstijd. Maartje Wortel. De Bezige Bij, 2014. 238 pp.

    Deze blog schreef ik voor de voor de leesclub voor bloggers met een literaire smaak Een perfecte dag voor literatuur. Lees hier wat anderen over dit boek schreven.

    , , ,
    , ,

  • Recensie: Nachtmerries. Sharon Bolton

    Nachtmerries-3D_600-205x300Een knappe politievrouw, mysterieuze zelfmoorden binnen de studentengemeenschap van het pittoreske Engelse Cambridge, een mooie, maar door fysieke en emotionele pijn gekwelde psychologe, een woest aantrekkelijke politieman en idem huisarts, een flinke portie bloed en een duister complot vormen de ingrediënten voor deze thriller. Een thriller volgens het boekje. Beeldend geschreven, soms op het randje van wat je je nog enigszins kunt voorstellen dat in het echte leven zou kunnen gebeuren en soms er over heen. De perspectieven wisselen snel en veel en hierdoor blijft het verhaal dynamisch. Bijna alles wat wordt beschreven en vermeld heeft een functie in het verhaal, er zijn geen losse eindjes en je blijft na afloop niet met veel vragen zitten. Wel met een enigszins onbevredigend gevoel over de sneltreinvaart waarmee de ontknoping wordt beschreven. Aan het einde ook wel een iets te hoog romantisch gehalte met zoetsappige frases.

    Nachtmerries, uit het Engels vertaald (Dead scared) door Anda Witsenburg is het vijfde boek van Sharon Bolton. Het is het tweede boek waarin de vrouwelijke politie rechercheur Lacey Flint de hoofdrol speelt. Na haar introductie in het voorgaande boek, Zielsgeheim (Now you see me) heeft auteur Sharon Bolton nog meer avonturen voor deze gesloten, eigengereide, aantrekkelijke vrouw met een groot geheim in petto. In Engeland zijn alweer twee nieuwe boeken gepubliceerd waarin Flint in actie komt (If snow hadn’t fallen en Like this, for ever) en die nog niet in Nederlandse vertaling zijn verschenen. De verwijzingen naar de geschiedenis van Lacey Flint in het voorgaande boek zijn niet storend en worden in dit boek weer een stukje verder uitgewerkt, waardoor interesse naar haar wel en wee en dat van Mark Joesbury, haar collega, wel wordt opgewekt.

    Bolton vertelde in een interview met Crimezone uit april 2012 dat zij na een opleiding Drama en een carrière in de marketing en PR sector, is gaan schrijven voor het grote geld. En dat geld dat stroomt wel binnen zo langzamerhand. Ze wordt steeds meer een gevestigde naam en krijgt aanbevelingen van Tess Gerritsen, Sophie Hannah en Lisa Gardner. Alhoewel je je kunt afvragen hoe echt een tip van Tess Gerritsen overkomt die zegt: “Als je één thriller leest, zorg dan dat het deze is.” Je zou toch denken dat ze liever had dat je er dan een van haar zou lezen…
    Eenmaal de beslissing genomen om schrijver te worden was de keuze voor romantische thrillers gecombineerd met bloederige, horrorachtige elementen snel gemaakt. In haar eerste drie boeken (Sacrifice, Awakening en Blood Harvest) schreef ze veelal over Engelse folklore, mistige afgelegen dorpjes en bovennatuurlijke elementen. Met de introductie van het karakter Lacey Flint uit London, lijkt ze meer te kiezen voor thrillers die zich in dichtbevolkte gebieden afspelen.

    In het persexemplaar liet de tekst/vertaling hier en daar nog wat te wensen over met houterige zinnen en missende woorden. Wellicht zijn die weggepoetst na de eindredactie.

    Sharon Bolton. Nachtmerries. 342 pp. A.W. Bruna Uitgevers. 14 januari 2014 verschenen.
    Deze recensie is geschreven voor de Not just any book club.

    , , ,
    , ,

  • Een perfecte dag voor literatuur: Een goed onderwerp in een niet zo goed gelukte roman. De gestolen kinderen van Gerardo Soto y Koelemeijer

    gestolen kinderenIn 1977, twee jaar na de dood van Franco en de afschaffing van de dictatuur, werd in Spanje een zogeheten amnestiewet aangenomen waardoor het onmogelijk werd om misdaden tegen de mensheid tijdens de Franco-dictatuur van 1939 tot 1975 te vervolgen. Deze wet is tot op de dag van vandaag geldig en verklaart ten dele waarom er in Spanje nog steeds op grote schaal wordt gezwegen over misstanden en gruweldaden die hebben plaatsgevonden tijdens het Franco-regime.
    Sinds het begin van deze eeuw komen er verhalen naar buiten over een van die misstanden, of liever gezegd misdaden die op grote schaal heeft plaats gevonden. Het gaat om de ‘niños robados’ of de gestolen kinderen. Het is het verhaal van kinderen die geboren werden in linkse gezinnen en die daar weggehaald werden om opgevoed te worden bij rechtse ouders. Een verderfelijke psychiater die ‘wetenschappelijk had bewezen dat er een marxistisch gen bestond’, speelde Franco hierbij in de kaart en gaf extra rechtvaardiging aan deze hele operatie. Al snel speelden niet alleen ideologische motieven een rol, maar ontstonden er goed georganiseerde netwerken van o.a. nonnen, verpleegsters en artsen die een zeer lucratieve kinderhandel opzetten. Deze netwerken hebben tot begin van de jaren negentig van de vorige eeuw naar schatting tussen de 30.000 en 300.000 Spaanse baby’s verkocht aan ouderparen in Spanje, maar ook daarbuiten naar Duitsland, Amerika, Engeland en ook Nederland.

    Mondjesmaat komen er de afgelopen tien jaar berichten naar buiten over de omvang en de gruwelijkheid van deze kinderdiefstallen. Veelal werd aan de ouders verteld dat hun kindje dood was geboren of kort na de geboorte was gestorven. Ze kregen een andere dode baby te zien als bewijs en konden deze vaak niet eens begraven. Doortastende ouders of familieleden die doorvroegen of later op onderzoek uitgingen ontdekten dat er niets klopte van ziekenhuisadministraties en de verhalen die zij te horen hadden gekregen. Zo kwam beetje bij beetje deze grote misstand boven water. Maar nog steeds is er vrij weinig over bekend en worden onderzoeken naar de netwerken die er achter zaten tegengewerkt door de wetgeving. Zo blijft het ook voor heel veel ouders en geadopteerde kinderen moeilijk om achter de waarheid over hun geschiedenis te komen.

    Toen Gerardo Soto y Koelemeijer tijdens het onderzoek voor zijn trilogie over Spanje en het leven van zijn vader stuitte op artikelen over deze kinderroof was hij er meteen door gegrepen en besloot er een boek over te schrijven. Misschien wel omdat er relatief weinig over dit onderwerp te vinden is en misschien ook wel omdat hij door haast gedreven werd, heeft hij gekozen voor een boek in romanvorm. Zo had hij denkelijk genoeg vrijheid om open eindjes, vragen en onduidelijkheden met de mantel der fictie te bedekken. Het boek vertelt aan de ene kant het verhaal van de gestolen kinderen met informatie over de ideologische en latere economische motieven met op de achtergrond de verscheurdheid van het Spanje van toen en mindere mate nog steeds in het Spanje van nu. Het Franco-regime heeft diepe sporen getrokken. Dit is interessant om te lezen en het verhaal van de gestolen kinderen verdient aandacht. Daarnaast wordt in dit boek de crisis beschreven die de hoofdpersoon doormaakt als hij er achter komt dat hij niet de biologische zoon is van zijn ouders en vervolgens dat hij hoogstwaarschijnlijk een van de gestolen kinderen is, een fenomeen waar over hij tot dan toe niets wist. Deze crisis kost hem bijna zijn werk, zijn gezin en zijn gezondheid. Zijn passiviteit, besluiteloosheid en ontkenning zijn soms tenenkrommend, maar ook wel weer voorstelbaar bij iemand die leeft op zekerheid en tradities en nu opeens op los zand staat voor wat betreft zijn hele jeugd en opvoeding.
    Echter deze twee onderwerpen/thema’s in dit boek zijn niet altijd even goed vervlochten en daardoor komt het boek bij vlagen gekunsteld en houterig over en blijf je als lezer toch enigszins onbevredigd achter. Een goed onderwerp in een niet zo goed gelukte roman.

    De gestolen kinderen. Gerardo Soto y Koelemeijer. Nieuw Amsterdam, 2013. 256 pp.

    Deze blog schreef ik voor de voor de leesclub voor bloggers met een literaire smaak Een perfecte dag voor literatuur. Lees hier wat anderen over dit boek schreven.

    , , ,
    , , , ,

  • Een perfecte dag voor literatuur: Wat alleen Oek de Jong kan zeggen – Wat opmerkingen over Wat alleen de roman kan zeggen

    odjMet dit essay, onderdeel van een door AtlasǀContact uitgegeven serie essays van vooraanstaande Nederlandse en Vlaamse auteurs met als doel “een plaatsbepaling van de roman in de hectiek van de culturele transformatie die momenteel gaande is”, vertelt Oek de Jong over de ontwikkeling van de roman, de sterke punten van de roman, de unieke eigenschappen van de roman, de moeilijkheden van de roman. Allemaal bekeken en beschreven vanuit zijn eigen achtergrond, ervaring, passie en kennis.
    Als je veel literatuur leest, als het naast je passie ook je vak is, je achtergrond, je werk, is niets zo heerlijk om er ook over te lezen. Recensies spitsen zich meestal toe op een of hooguit een paar boeken tegelijk. Maar lezen wat een ander zegt over literatuur, een stroming, een genre, is verhelderend, (soms) herkenbaar en interessant. Het houdt je bij de les. Zo las De Jong bijvoorbeeld wat Milan Kundera en Jonathan Franzen hierover schreven en kunnen wij nu ook lezen wat De Jong er van vindt.
    Het is niet altijd vernieuwend en dat is wat Oek de Jong zegt voor mij ook zeker niet, maar het is goed om eens in de zoveel tijd de mening en ervaringen van iemand anders te lezen over een onderwerp dat je zo na aan het hart ligt.
    Het lijstje met klassiekers uit de wereldliteratuur en met de meer recente Nederlandse titels, dat De Jong oplepelt, is er eentje dat wel vaker voorbij komt, maar dat maakt niets uit. Het is goed om weer eens te lezen waarom hij vindt dat de werken van o.a. Stendhal, Proust, Tolstoj, Joyce, Reve en Couperus zo bijzonder zijn. Zeker omdat hij ze in hun tijd en binnen de ontwikkeling van de roman plaatst.
    Hij is er redelijk in geslaagd om een samenhangend verhaal te schrijven met veel mooie voorbeelden, citaten en persoonlijke noten. Verder noemt De Jong nog enige ‘sellingpoints’ van de roman zoals stijl, zintuiglijkheid en de verbeelding van het intieme. Op die punten liggen nog genoeg mogelijkheden voor de roman.
    En ja, de tijden zijn veranderd, de roman heeft veel concurrentie gekregen en is daardoor niet meer zo duidelijk zichtbaar tussen alle andere vormen en uitingen. Maar betekent dit echt dat de roman, de literatuur dood is? Dat we alleen nog kunnen teren op de grote werken uit het verleden, maar er niets vernieuwends meer aan toe kunnen voegen? Net als De Jong denk ik dat dit niet het geval is. Misschien is er een periode van relatieve stilstand, verdieping en reflectie aangebroken. Laten we de klassiekers uit het verleden niet vergeten, laten we de romans uit het heden niet onderschatten en laten we blijven schrijven, lezen (meer…)

    , , ,
    , , , ,

  • Een perfecte dag voor literatuur: De kracht van het weglaten – Boekrecensie Niets en niemand van Ivo Bonthuis

    ??????????????????????????????????????????Nog nauwelijks gehoord hebbende en in ieder geval nog geen beeld hebbende van Ivo Bonthuis en zijn twee tot nu toe verschenen romans, koos ik zijn tweede boek Niets en niemand als te lezen boek voor de nieuwe, deels online, deels real life boekenclub Een perfecte dag voor literatuur… Bij deze Not Just Any Blog Club lezen we gelijktijdig hetzelfde boek en bloggen er daarna over in welke vorm we maar willen.

    Op de website van de uitgever wordt het boek omschreven als “een indrukwekkende roman over de zin en onzin van kunst, traditie en loyaliteit.” Vanwege deze omschrijving, door de titel en misschien ook wel omdat ik van dikke boeken houd, deed deze omschrijving mij me een dik boek voorstellen en ik kon een gevoel van teleurstelling dan ook niet onderdrukken toen dit boek van ‘slechts’ 190 pagina’s dun op de mat viel.
    Ivo Bonthuis brengt met dit boek het geloof in ‘dunne’ boeken weer terug. Wat een kracht en informatie, wat een stijl van rake woorden. Geen woord teveel in dit boek en door de juiste keuze van woorden die er wel staan en de kracht van het weglaten wordt er een veelzeggend verhaal in verteld.
    Een moeder en een zoon, beiden afhankelijk van de derde persoon in hun gezin, de echtgenoot en vader, bevinden zich los en onwetend van elkaar in Parijs op een keerpunt in hun leven. Steven is gevlucht vanuit Nieuwegein naar Parijs, de stad waar hij zich als staatloze, ‘wortelloze’, doelloze jongeman nog het meeste thuis voelt en Laura is van daaruit op weg naar Utrecht, naar huis, waar haar man na zijn werkdag als hotdogverkoper wacht op haar om het kerstdiner te koken en de boom te versieren. Dezelfde man die decennialang een groot, gevierd kunstenaar was – gestimuleerd en gesteund door zijn vrouw en aanbeden door zijn zoon – maar die nu heeft gekozen voor een burgerlijk bestaan. Niet als experiment of zoveelste kunstproject, maar omdat hij klaar is met kunstenaar zijn. Als duidelijk wordt dat het vliegtuig waarin Laura had moeten zitten, kort na vertrek is neergestort en dat Laura als omgekomen wordt beschouwd, wordt de strijd van moeder en zoon beschreven. Kies ik er voor om deze kans te grijpen en niet naar huis, man en zoon terug te keren en een nieuw leven te beginnen? Kies ik er voor niet te reageren op dit bericht en deze mogelijkheid te grijpen om los van mijn moeder en vader eindelijk mijn eigen weg te gaan? Met zorgvuldig gekozen flashbacks en scenes die vaak vanuit beider perspectief worden beschreven, wordt steeds duidelijker hoe en waarom deze twee mensen op dit punt in hun leven zijn beland.
    Een boek van een generatiegenoot waarin de tijdsgeest soms haarscherp wordt verwoord, zoals in het stuk waarin Steven als zijn internet alterego NinjaX van wildvreemden meelevende reacties ontvangt op het overlijdensbericht van zijn moeder: “NinjaX, Steven, wie je ook bent, als je dit leest: geen woorden” en “Ik ken je niet maar ik heet ook Laura en ik vind het heel erg wat er is gebeurd.”
    Maar ook de visies op kunst, de verkoop van gebakken lucht, de maakbare mens en zelfs de suggestie van terrorisme zijn herkenbare aspecten van deze tijd. Sommige personages krijgen slechts een paar zinnen in dit boek, maar vertegenwoordigen daarmee wel een boodschap of lijntje naar een herkenbaar aspect uit de huidige samenleving.
    Dit boek is daarom een goed voorbeeld van hedendaagse literatuur waaruit de kunst van het schrijven spreekt. Niet alleen het verhaal is belangrijk, de stijl, de vorm en snelheid zorgen samen voor een zeer leesbaar geheel.
    Het weglaten, het puur willen houden, het terug willen brengen naar de kern, dit zijn niet alleen ideeën die opkomen bij de lezer over de schrijfstijl in dit boek, maar het is ook een belangrijk thema in dit boek. Als het streven daarnaar echter doorslaat, zoals bij de personen in dit boek, dan houd je wel heel weinig over: niets en niemand.

    Ivo Bonthuis. Niets en niemand. Uitgeverij Nieuw Amsterdam. 190 pp. mei 2013 verschenen.

    , , ,
    , , , , ,

  • Recensie: De teruggekeerden door Jason Mott

    DeTeruggekeerden_600-194x300“Stel je eens voor dat ze écht terugkeerde, gewoon voor één avond. En stel je eens voor dat zij niet de enige was. Wat dan?”
    Met deze vraag ontstond het idee voor dit boek, De teruggekeerden. Debuut van de Amerikaan Jason Mott.

    In dit verhaal keren de doden terug en niet voor één avond en inderdaad niet een, tien of honderd, maar duizenden en duizenden, overal ter wereld. Ze keren terug zoals ze waren op het moment van hun dood, jong of oud, ziek of gezond, maar niet op de plaats waar ze stierven en ze hebben nauwelijks of geen herinnering aan het moment van hun dood en het weer verschijnen. Ze lijken hun terugkeer normaal te vinden en lijken ogenschijnlijk onbewogen onder de totale ontreddering die hun terugkeer teweegbrengt bij hun nabestaanden en bij eigenlijk iedereen. Al snel zijn hun aantallen zo groot en de vragen over wat ze zijn en waar ze zijn geweest zo veel dat er maatregelen getroffen worden om de schijnbaar onophoudelijke stroom van nieuwe teruggekeerden in goede banen te leiden. Niet iedereen is even blij met hun komst. En niet iedereen is blij met de situatie die ontstaat.
    De vragen die in het boek opkomen, komen ook bij de lezer op naast nog veel meer vragen. Dit onderwerp doet niet alleen nadenken over de grotere levensvragen die we allemaal op zijn tijd en op een bepaalde manier wel eens hebben over leven en dood, over spijt en wensen, over angst en liefde, over geloof en hoop. Het roept ook vragen op die in het boek niet of nauwelijks worden uitgewerkt. Niet dat dit perse had gemoeten, want dan was dit boek oneindig lang geworden. De auteur heeft terecht geprobeerd het onderwerp, de tijd en de plaats van handeling te beperken en is hier redelijk in geslaagd. Toch kan het verhaal daarom onbevredigend lijken en niet helemaal af. Het einde ligt voor de hand of juist niet. Verdeeldheid loopt als een rode draad door dit boek en de thematiek.

    Vertaling en omslag dragen bij aan de kracht van dit boek en het is niet verwonderlijk dat de filmrechten al verkocht zijn. Het verhaal is meer beeldend dan dat het psychologische diepgang heeft. Als het Motts bedoeling was een literair verhaal te schrijven is hij niet geslaagd, als het zijn bedoeling was een beladen idee op een originele en beeldende manier te beschrijven dan kan hij tevreden zijn.
    Uitgeverij Mira/Harlequin pakt flink uit om voorafgaand aan de wereldwijde publicatie eind augustus al een hype te creëren. In Nederland zijn vele pre-readers al in de weer met lezen en recenseren en ook over het Amerikaanse boek zijn al vele recensies verschenen. Het zou me echter verbazen als het boek een plaats krijgt in bijvoorbeeld de CPNB besteller 60 lijst in het laatste kwartaal van dit jaar. Misschien als De Wereld Draait Door er aandacht aan besteedt, maar ook dat lijkt me sterk!

    De Teruggekeerden (vertaling van The Returned door Karin Jonkers) van Jason Mott. 383 pp. Verschijnt wereldwijd op 27 augustus 2013.

    , , ,
    , ,

  • Recensie: Verdronken hart van Lisa Unger

    Aan de vooravond van de wereldwijde verschijning van de nieuwste Dan Brown, zei Matthijs van Nieuwkerk het nog in een gesprek met de drie vertalers van Inferno. “Hopelijk wordt er in de Nederlandse recensies ook wat gezegd over de vertaling, want dat gebeurt niet zo vaak.” Dat klopt en dat is jammer want een vertaling kan een boek in een andere taal maken of breken. Wat je vaak ziet of beter gezegd leest in een vertaling is dat teveel en te krampachtig wordt vastgehouden aan de zinsopbouw uit de originele taal en dat de verkeerde woorden worden gekozen. Hierdoor ontstaat een afstand tussen tekst en lezer die, als je daar als lezer gevoelig voor bent, ervoor zorgt dat er een heel ongemakkelijk gevoel ontstaat tijdens het lezen. Je weet dat het een goed of best aardig verhaal is of een mooie aparte stijl waarin het is geschreven maar het komt er niet uit. Bij meer literaire werken kan dit funest zijn. Bij de wat minder hoogstaande boeken, waar de inhoud belangrijker is dan de vorm, is dit nog steeds tenenkrommend, maar wellicht iets minder erg.
    Verdronken-hart-600In Verdronken hart van Lisa Unger, een Amerikaanse schrijfster, die heel ’Amerikaans’ schrijft, staan te veel slecht vertaalde zinnen en woorden. Hierdoor komt de tekst gekunsteld over. Het werkt vervreemdend en daardoor gaat het verhaal nooit helemaal lekker lopen. De vraag is natuurlijk of dit niet ook het geval is in de Engelse versie, omdat het verhaal niet zo heel veel om het lijf heeft, maar de vertaling draagt hier in ieder geval niet in positieve zin aan bij.
    Het draait in dit verhaal om Heart Island. Een eiland dat generaties lang de leden van de familie Heart heeft aangetrokken en afgestoten en heel wat emoties heeft zien stukslaan of opbloeien op haar rotsen. In een stormachtige nacht worden vier vrouwen hier geconfronteerd met hun spoken uit het verleden. De aanloop hier naartoe is soms voorspelbaar, soms vernuftig in elkaar gezet. Alle geijkte thema’s worden uit de kast getrokken: liefde, onmogelijke liefde, ontrouw, rijkdom, jaloezie, onzekerheid, moeder-dochter relaties, drankmisbruik, macht, schoonheid…
    Geen heel sterk boek en al helemaal geen ijzersterke psychologische thriller zoals op de achterflap staat. Het omslag draagt ook niet bij aan de inhoud. Met het roze en de afbeelding van een vrouw achteroverliggend in het water, doet het meer denken aan een schoonheidsbehandeling dan aan de contouren van een eiland, die dit beeld waarschijnlijk moet suggereren. De covers van de Engelse boeken zijn wat dat betreft sterker, maar ook weer niet heel origineel.
    Een prima boek om even te verslinden en daarna snel weer te vergeten, maar het komt niet in mijn koffer om mee te nemen naar een (onbewoond) eiland.

    Lisa Unger. Verdronken hart. Oorspronkelijke titel Heartbroken. Vertaald in het Nederlands door Jaap-Wim van der Horst. 318 pp. Verschijnt 28 mei bij A.W. Bruna Fictie.

    , , ,

  • Recensie: Wachten tot je gehoord wordt. Een memoir van Amanda Knox

    Wachten-tot-je-600‘Foxy Knoxy’, zo werd Amanda Knox op haar dertiende genoemd door haar voetbalteam vanwege haar sluwe voetbalkwaliteiten. Een ogenschijnlijk onschuldige bijnaam. Zeven jaar later krijgt deze bijnaam echter een hele andere lading als Knox in Perugia, Italië beschuldigd en veroordeeld wordt voor de moord op haar huisgenote aldaar, Meredith Kercher. De pers krijgt lucht van haar bijnaam en algauw wordt de meer seksuele betekenis van Foxy gebruikt om haar aan te duiden in de pers als seksueel onverzadigbaar en losbandig en dus als bewijs dat zij inderdaad de moord op haar geweten heeft.
    Dit is een van de voorbeelden die Amanda Knox in haar eigen relaas geeft over de vier jaar die zij in Perugia doorbracht (op een maand na in gevangenschap), van de oneerlijke strijd die zij niet alleen in de rechtbank voerde om haar onschuld te bewijzen, maar ook daarbuiten tegen de eindeloze onterechte aantijgingen aan haar adres door de media.
    Waarschijnlijk omdat de moord op Meredith Kercher, zelf een Engelse, in Italië werd gepleegd en omdat de twee hoofdverdachten, en later schuldig bevonden personen, een Amerikaanse en haar Italiaanse vriendje betroffen, werd deze vreemde moordzaak wereldnieuws. In november 2008 wordt Amanda Knox een week na de moord gearresteerd als hoofdverdachte samen met haar vriendje van 1 week, Raffaele Sollecito. Het wordt al snel duidelijk dat de politie en het openbaar ministerie zo snel mogelijk een schuldige willen hebben om deze zaak met goed gevolg af te ronden. Voor zichzelf en de nabestaanden van Meredith Kercher dan, want voor Knox en Sollecito is dit het begin van een nachtmerrie. Tijdens hun verhoren voorafgaand aan hun arrestaties hebben ze beiden na intimidatie door hun verhoorders, voor henzelf en elkaar belastende verklaringen afgelegd. Hoewel ze deze later weer intrekken, blijft het OM zich hieraan vastklampen en komt de ene na de andere vreemde theorie naar voren die hun een motief en handelswijze voor deze brute moord in de schoenen moet schuiven.
    Tijdens de rechtszaak die ongeveer heel 2009 voortduurt, probeert Knox zich te verweren en zich zo goed mogelijk aan te passen aan de mores van het Italiaanse rechtssysteem en aan de grillen van de pers. Maar ook hier worden haar uitspraken, haar gedrag en zelfs haar kledingkeuze genadeloos afgestraft door de publieke opinie die gevoed wordt door een eindeloze stroom van verkeerde, verzonnen en gelekte informatie via de media. In december 2009 hoort Amanda de rechtbank haar schuldig bevinden en ze wordt veroordeeld tot 26 jaar gevangenisstraf. Dit vonnis wordt vernietigd tijdens het hoger beroep, voornamelijk vanwege het aantonen van de fouten die gemaakt zijn tijdens de sporenonderzoeken, het gebrek aan bewijzen als gevolg daarvan en het ontbreken van een motief. En zo kan Amanda op 4 oktober 2011, na vier jaar gevangenschap en twee zenuwslopende rechtszaken, terugvliegen naar Seattle.
    Knox heeft dit boek zelf geschreven; al voor haar vertrek naar Italië had ze schrijversaspiraties die zij ook na haar terugkeer in de VS verder heeft ontwikkeld. Het is een goed verhaal geworden dat leest als een spannende thriller, ook al weet je de uitkomst al. Een typisch boek waarbij de vorm ondergeschikt is aan de inhoud alhoewel de chronologische vertelling een goed beeld geeft van het verloop van gebeurtenissen en haar ervaringen voorafgaand aan de moord, haar arrestatie, haar gevangenschap en de rechtszaken. De beschrijvingen komen oprecht en voor zover mogelijk afstandelijk en objectief over. Het is begrijpelijk dat Knox de kans heeft gegrepen om haar kant van het verhaal op deze wijze te doen. Niet via de pers, maar in haar eigen boek. Naar verluidt heeft haar Amerikaanse uitgever er vier miljoen dollar voor betaald. Veel geld, maar als je bedenkt welke kosten zij en haar familie hebben gemaakt voor haar juridische bijstand en het verblijf in Italië, dan is al veel van dat geld gebruikt om de dubbele hypotheken die haar familie nam af te betalen.
    De Nederlandse vertaling verscheen nagenoeg gelijk met het origineel. Dat is mooi en verklaart waarschijnlijk de slordigheidsfoutjes die er in zitten, omdat hij onder grote tijdsdruk is gemaakt. Ook de ondertitel, een memoir, wringt een beetje.
    Toen het boek al ter perse was, werd bekend dat het Hof van Cassatie in Italië heeft bepaald dat het proces over gedaan moet worden en dat geeft dit verhaal nog meer actualiteit. Naast de vraag of ze schuldig is of niet, rijst er nu nog een vraag: zal Amanda teruggaan naar Italië voor deze rechtszaak of blijft zij in Amerika? Momenteel zegt ze dat ze het nog niet weet…Lees dit boek en beantwoord dan de vraag: wat zou jij doen in dit geval?

    Amanda Knox, Wachten tot je gehoord wordt. Een memoir. Vertaald uit het Engels: Waiting te be heard. A memoir. 382 pp. en 16 pp. met illustraties in kleur.

    , , ,
    ,

  • Recensie: Slaap lekker van David K. Randall

    Slaap-lekker-LR-206x300Op de flap van deze Nederlandse vertaling van het Amerikaanse origineel staat de pakkende tekst: “Een allerminst slaapverwekkend boek”.

    Een leuk gevonden tekst bij een boek dat over slapen, slaapproblemen en aanverwante bijkomstigheden die met slapen en het gebrek aan slaap te maken hebben. Een uitdagende zin ook, want hij daagt uit tot lezen en beoordelen of het inderdaad een boek is waarin je niet kunt stoppen met lezen, omdat het zo pakkend, interessant of vernieuwend is. Kortom is dit een boek dat je niet kunt wegleggen en dat je dus slaap kost omdat je er ’s avonds veel te lang in doorleest?

    Randall vertelt dat hij dit boek is gaan schrijven toen hij naar aanleiding van zijn eigen slaap gerelateerde problemen op onderzoek uit ging om meer te weten te komen over de bezigheid die een mens zo’n derde deel van zijn leven uitvoert. Tenminste als je goed slaapt. Want als je last hebt van slapeloosheid of een andere stoornis in het zogenaamde spectrum van parasomnieën dan slaap je minder en rust je minder goed uit. En ook de gevolgen van slaapgebrek op je functioneren overdag komen uitgebreid aan bod in dit boek. Vele onderzoeken uit de Amerikaanse maatschappij (van leger en universiteiten) komen aan bod en vertellen ons veel interessants. Maar is het ook nuttig? Heeft de gemiddelde lezer die minder goed slaapt er wat aan of bevestigt het de goede slaper in zijn overtuiging dat hij het dus goed doet omdat hij goed slaapt? Dit boek biedt geen oplossingen. Geen stappenplan voor een betere nachtrust. Wel kun je er enige nuttige tips of ideeën uit halen om toe te passen om beter te (in te) slapen.  Er staan interessante dingen in zoals een beschrijving van het circadiaanse ritme van de mens, de verschillende slaapfasen en het nut en de effecten van slaapmiddelen. Bij tijd en wijle is het zelfs even spannend, vooral bij de voorbeelden en beschrijvingen van de activiteiten die mensen in hun slaap kunnen ontplooien: van het eten van grote hoeveelheden snacks, via het slaan van de bedpartner en het vernielen van meubilair tot activiteiten met zeer desastreuze gevolgen zoals uit ramen springen en het plegen van een moord.Echter de inleidingen tot en de bruggetjes naar deze feiten en weetjes zijn langdradig, vrij Amerikaans georiënteerd en doorspekt met nutteloze feiten zoals het uiterlijk van de gebouwen waarin de door de auteur geïnterviewde wetenschappers werkzaam zijn tot de kleur van de gehuurde auto waarmee hij naar zijn afspraken toe rijdt.

    Dit boek zou wel eens bij uitstek geschikt kunnen zijn om ’s avonds te lezen. Misschien omdat het helpt om te lezen over slapen als je graag wilt slapen of toch omdat het waar is als ze zeggen (ook in dit boek) dat het wellicht verstandig is om voorafgaand aan het slapen geen hele prikkelende informatie tot je te nemen (en al helemaal niet via een beeldscherm)… De eindconclusie van dit boek is een hele belangrijke, die veel meer mensen zouden moeten beseffen en naleven: voldoende slaap is essentieel voor een beter, sterker en creatiever leven.

    Slaap lekker. Het geheim van slapen, slaapwandelen en uitgerust wakker worden. Door David K. Randall. Engelse titel: Dreamland: Adventures in the Strange Science of Sleep. Vertaald in het Nederlands door René van de Weijer en Stanneke Wagenaar. 256 pp. Maven Publishing.

    , , ,
    ,

  • Recensie: Niets is wat het lijkt. Bundel met tien verhalen van onbekende, veelbelovende auteurs.

    Eerlijk is eerlijk, korte verhalen zijn niet mijn ding. Ik duik graag wat dieper een boek in en wil graag wat meer en langer met een verhaal en ideeën er achter bezig zijn. Verhalen geven mij snel een onbevredigend gevoel. Daarom lees ik ze ook bijna nooit. Maar omdat je ook  open moet staan voor nieuwe dingen, was het lezen en recenseren van deze bijzondere verhalenbundel een extra grote uitdaging voor me.

    Een bijzondere verhalenbundel in de eerste plaats door het idee er achter. Een nieuwe uitgeverij schrijft (tot nu toe) twee keer per jaar een verhalenwedstrijd uit rond een bepaald thema. De tien beste, meest originele, mooiste verhalen worden gebundeld en gepubliceerd en zo krijgen onbekende schrijvers een podium en een kans om een groter publiek te bereiken. (lees hierover meer in mijn blog: Werk in uitvoering: Uitgeverij Fenikso voor boeken met een blijvend karakter).

    niets is wat het lijktDe eerste bundel Niets is wat lijkt verscheen in maart 2013. De tien verhalen die er in staan, zijn geschreven door drie mannen en zeven vrouwen (er van uitgaande dat Anne ter Beek een vrouw is). Twee van de mannelijke schrijvers kozen voor een mannelijk perspectief/hoofdpersoon en dit zijn meteen ook de twee verhalen met en magisch tintje, De angstwinkel en Het kwaad. ‘Het kwaad’ speelt in deze twee verhalen een rol. Vooral het verhaal van Henk Kruijff geeft een nieuwe visie op de meest traditionele personificatie van het kwaad. Het is het verhaal van ‘de derde man’ Jaap Boekestein, Walter Scholkamps vrouw dat mij aangenaam verraste. Een snelle stijl, direct, maar op een manier geschreven die in de korte tijdsspanne van het verhaal toch een situatie schetst die ons ook zou kunnen overkomen en waarin ook heel menselijk gereageerd wordt… Van de vrouwen kozen er twee voor een mannelijk en vijf voor een vrouwelijk perspectief. Het verhaal van Jacquelien Vroemen, De schat, is leuk bedacht, maar het loopt niet lekker. Mijns inziens komt dit voor een deel door het taalgebruik. Soms wil iemand dingen te mooi schrijven en worden woorden gebruikt die niet passen bij de personen. De verjaardag van Nina van Anne ter Beek is knap in elkaar gezet, maar soms zijn de overgangen en kunstgrepen die op de uitkomst aansturen wel heel abrupt of niet goed uitgewerkt en hierdoor bekruipt je gaandeweg het gevoel dat het niet helemaal klopt, maar niet op de manier waarop het echt niet klopt! In Het perfecte weekend is al snel duidelijk wat er aan de hand is en waar het op uit zal draaien. Naast het wel erg plotselinge einde vind ik dit verhaal niet goed uitgewerkt, terwijl het onderwerp juist wel tot mijn verbeelding spreekt. De brief van Joyce Willemse is een mooi verhaal, waarbij ik de opdracht niet meteen terug vind, maar desalniettemin knap geschreven, met mooie sfeertekeningen. De verhalen van Lisanne Ortsen en Conny Hoogendoorn spreken mij het meest aan. Twee gezichten is spannend met goede perspectiefwisselingen, het zit knap in elkaar en de uitkomst was onverwachts. Conny Hoogendoorn bewijst dat er meer is op het gebied van erotische verhalen dan de Vijftig tinten grijs boeken. Ik denk ook dat verhalen zich veel beter lenen voor dit genre en juist het balanceren op het randje tussen het verhaal en de erotiek en daarbij niet al te expliciet te worden gaat de auteur van De strop goed af. Van het laatste verhaal van Femmy Fijten, Maxima cum laude sprak vooral het open einde me erg aan…

    Een heel korte bespreking van ieder verhaal, maar dit moet voorkomen dat teveel van de inhoud verklapt wordt. Lees dit boek zelf en besef hoe moeilijk het is om een kort verhaal te schrijven en hoe knap het is wat deze auteurs hebben gedaan. De kwaliteit van de taal en de uitwerking van de ideeën is over het algemeen heel goed te noemen en de verhalen zijn ondanks hetzelfde thema, wel heel verschillend. Bijzondere verhalen dus die benieuwd maken naar de verdere stappen van deze auteurs. Het maakt ook benieuwd naar alle inzendingen die de laatste tien niet hebben gehaald: waren er veel verhalen die op elkaar leken, was het niveau van die verhalen ook zo hoog of sprongen deze verhalen er echt uit?

    Verder kan nog een kleine tip worden afgeleid uit deze verhalen: als je iets kwaads in de zin hebt met een persoon: kies een afgelegen boerderijtje uit dan kun je ongestoord je gang gaan. In maar liefst drie van de tien verhalen kiest de hoofdpersoon een dergelijk decor uit om zijn of haar snode plannen uit te voeren…

    , ,
    , ,